در این مقاله آموزشی پدال به بریدن سیم کلاچ ماشین و راهکارهای تعمیر آن خواهیم پرداخت.
خودروهای دنده دستی دارای سه پدال هستند که یکی از آن‌ها مختص کلاچ است. پیش از آنکه به بررسی علت و نشانه‌های بریدن سیم کلاچ ماشین بپردازیم بهتر است کمی با خود کلاچ آشنا شویم. کلاچ رابطی بین پیشرانه و گیربکس خودروست و با عملکرد خود می‌تواند ارتباط بین این دو بخش مهم وسیله نقلیه را برقرار کرده یا قطع کند. در واقع هدف اصلی از به‌کارگیری کلاچ در خودرو انتقال نیرو و کنترل آن است. اصلی‌ترین وظایف بخش کلاچ شامل تعویض دنده‌ها، قطع ارتباط پیشرانه با گیربکس و وصل مجدد آن خواهد بود.
شاید از خود بپرسید چرا باید در یک خودرو عمل قطع و وصل نیرو صورت بپذیرد. علت این موضوع به کنترل سرعت خودرو در شرایط گوناگون، تعویض راحت دنده‌ها بدون توقف خودرو و… مربوط می‌شود. زمانی که خودرو می‌خواهد از حال سکون حرکت کند گشتاور پیشرانه صفر است و برای اینکه نیروی لازم جهت حرکت تأمین شود باید گشتاور افزایش یابد. درصورتی‌که ارتباط بین اجزای گوناگون سیستم انتقال قدرت همچون پیشرانه و گیربکس به‌طور مداوم برقرار باشد گشتاور به میزان کافی افزایش نخواهد یافت و به همین خاطر است که باید ارتباط موتور به‌صورت کوتاه و موقتی باید با دیگر قطعات قطع شود. اینجاست که کلاچ وارد مدار شده و این عمل را انجام می‌دهد. پس از تأمین گشتاور لازم، مجدداً کلاچ ارتباط پیشرانه با گیربکس و چرخ‌ها را برقرار می‌سازد.
یکی از اجزای کلاچ سیم کلاچ است که از گیربکس تا خود پدال کلاچ امتداد دارد. سیم کلاچ از یک‌سو مستقیم به پدال کلاچ متصل شده و از سمت دیگر به اهرمی در گیربکس وصل می‌شود. این قطعه مهم با عملکرد خود تعویض دنده‌ها را مهیا کرده و نیرو را نیز به چرخ‌ها منتقل می‌کند. زمانی که راننده پدال کلاچ را فشار دهد سیم کلاچ کشیده شده و به دنبال آن اهرم یاد شده نیز کشیده می‌شود تا خودرو خلاص شود و راننده دنده را تعویض کند. این قطعه نیز همانند هر قطعه دیگری می‌تواند مستهلک و پاره شود به همین خاطر آشنایی با نشانه‌های بریدن سیم کلاچ ماشین و رفع ایراد آن ضروری خواهد بود.
بریدن سیم کلاچ ماشین
اول از همه باید دانست وقتی سیم کلاچ پاره یا بریده می‌شود چه نشانه‌هایی با خود به همراه دارد. در ادامه به بررسی این عوامل می‌پردازیم.
علائم خرابی سیم کلاچ خودرو
درصورتی‌که سیم کلاچ خودرو بریده باشد اولین نشانه آن سر خوردن کلاچ خواهد بود به این صورت که در شرایط پرفشار همچون رانندگی در سربالایی دور موتور بیشتر شده اما سرعت خودرو به همان اندازه افزایش نمی‌یابد. با مشاهده این علامت سریعاً باید به دنبال رفع مشکل باشید.
پدال کلاچ نسبتاً سفت است و برای عملکرد باید به آن فشار وارد کرد. هرچقدر عمر دیسک و صفحه و کلاچ خودرو بیشتر باشد سفتی پدال نیز بیشتر خواهد شد. اگر زمان تعویض دنده احساس کردید پدال کلاچ بسیار نرم‌تر از قبل شده و اصطلاحاً شل است بنابراین احتمال دارد سیم کلاچ بریده شده باشد.
- کاهش انعطاف پدال کلاچ
در حالت عادی زمانی که پدال کلاچ را فشار داده و رها کنید پدال به حالت اولیه باز خواهد گشت اما درصورتی‌که سیم کلاچ در آستانه پارگی باشد با رها کردن پدال دیگر شاهد بالا آمدن آن نخواهید بود.
- وجود صدا در کلاچ
اگر با فشردن پدال کلاچ صدای ناهنجاری می‌شنوید احتمالاً مشکلی در صفحه کلاچ و سیم آن وجود دارد. در این صورت باید به دنبال یافتن منشا صدا باشید که شاید از صفحه و سیم کلاچ است.
- مشکل تعویض دنده
درصورتی‌که مشکلی در سیستم کلاچ و گیربکس خودرو وجود نداشته باشد عمل تعویض دنده به راحتی انجام خواهد شد اما اگر کلاچ و سیم آن مشکل داشته باشد دنده‌ها با سختی تعویض خواهند شد.
- سفتی پدال کلاچ
پدال کلاچ می‌تواند به خاطر عوامل مختلفی همچون استهلاک دیسک و صفحه و یا خشک شدن و گره خوردن سیم کلاچ سفت شود. در این صورت بررسی بخش‌های مختلف این قطعه ضروری خواهد بود.
- خالی کردن کلاچ
یکی دیگر از نشانه‌های بریدن سیم کلاچ ماشین از کار افتادن پدال کلاچ است به این صورت که با فشردن کلاچ هیچ اتفاقی رخ نمی‌دهد.
همچنین بخوانید: نحوه تنظیم و رگلاژ کلاچ خودرو در خانه
دلایل بریدن سیم کلاچ ماشین
حال که با نشانه‌های پارگی سیم کلاچ وسایل نقلیه دنده دستی آشنا شدیم بهتر است به عوامل و دلایل ایجاد این مشکل نیز بپردازیم.
- استهلاک بالای سیم کلاچ
برخی رانندگان عادت دارند حین رانندگی پای خود را روی کلاچ قرار داده و یا به‌صورت مکرر از آن استفاده کنند. در این حالت سیستم کلاچ همیشه تحت‌فشار قرار داشته و استهلاک بالایی را تجربه می‌کند. تداوم این امر منجر به خرابی و در نهایتاً پارگی سیم کلاچ خواهد شد. توصیه می‌کنیم هرگز پس از تعویض دنده و موارد ضروری پای خود را حتی به‌صورت جزئی روی پدال کلاچ نگه ندارید.
- استفاده از سیم کلاچ بی‌کیفیت
یکی دیگر از دلایل پارگی سیم کلاچ را می‌توان به‌کارگیری سیم کلاچ بی‌کیفیت و غیراستاندارد دانست.
- کثیفی پوشش یا غلاف سیم کلاچ
درصورتی‌که سیم کلاچ به وسیله عواملی همچون گردوغبار، نشتی روغن و… آلوده شود امکان پارگی آن وجود خواهد داشت.
- دفرمه شدن سیم کلاچ
این قطعه می‌تواند به خاطر عواملی همچون تصادفات و نصب نامناسب دفرمه شود که نتیجه آن تغییر در طول سیم کلاچ و عدم تحرک مناسب خواهد بود. با گذشت زمان این فرایند منجر به بریدن سیم کلاچ ماشین خواهد شد.
هرچه از طول عمر سیم کلاچ بگذرد میزان انعطاف آن کمتر شده و اصطلاحاً سیم کلاچ خشک خواهد شد و نخواهد توانست به راحتی حرکت کند.
- وجود مشکل در صفحه کلاچ
صفحه کلاچ خودرو اهمیت زیادی در کارکرد صحیح آن دارد و کوچک‌ترین مشکل در آن می‌تواند باعث پارگی سیم کلاچ شود بنابراین همواره باید استهلاک صفحه کلاچ را در نظر داشته و در زمان مناسب آن را تعویض نمایید.
اگر سیم کلاچ پاره شد چه کنیم؟
مشخص است که بدون فشردن پدال کلاچ و تعویض دنده‌ها امکان رانندگی وجود نخواهد داشت. درصورتی‌که حین رانندگی متوجه بریدن سیم کلاچ شدید بهتر است خودرو را به‌طور ایمن در کنار خیابان یا جاده پارک کرده و با امداد خودرو تماس بگیرید تا خودرو راهی تعمیرگاه شده و سیم کلاچ تعویض شود؛ اما اگر این امر میسر نبود بهتر است مراحل زیر را طی کنید تا خود را به نزدیک‌ترین تعمیرگاه برسانید.
- خودرو را کنار خیابان یا جاده پارک کرده و موتور را خاموش کنید.
- خودرو را در دنده ۱ قرار دهید و سپس پای خود را روی پدال گاز گذاشته و اندکی روی آن فشار دهید.
- هم‌اکنون استارت بزنید. دقت کنید که با روشن شدن موتور، خودرو اندکی پرش ناگهانی به جلو خواهد داشت بنابراین آمادگی کنترل خودرو در این زمان را داشته باشید.
- با دنده ۱ شروع به حرکت کرده و کم‌کم فشار بیشتری روی پدال گاز وارد کنید. با گذشت زمان دنده‌ها را به آرامی تعویض کنید و بدون کلاچ و با شل و سفت کردن پدال گاز در زمانیکه دنده به حالت خلاص رسیده است آنرا در دنده سبک تر جا بزنید و در صورتیکه به ترافیک رسیدید یا مجبور به توقف شدید سریعا با دست به اهرم دنده ضربه نرمی بزنید و آنرا در حالت خلاص قراردهید و از ترمز برای کنترل خودرو استفتده کنید مجددا مراحل را انجام دهیذ تا نهایتاً به تعمیرگاه برسید توجه داشته باشید که از این روش برای مسیرهای پرتردد یا در ترافیک استفاده نکنید و درآنصورت بهتر است برای انتقال خودرو به تعمیرگاه از یدک کش یا خودرو بر استفاده نمایید .
نکات مهم :
دقت داشته باشید که اگر ترمز کرده و خودرو را متوقف کنید موتور خاموش خواهد شد و مجبور خواهید بود همه مراحل یاد شده را از ابتدا انجام دهید. به همین خاطر باید مسیر حرکت را به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که نیاز چندانی به ترمز کردن نباشد. از آنجایی که حین تعویض دنده‌ها خبری از فشردن پدال کلاچ نیست بنابراین باید در زمان تعویض دنده باید پا را از روی گاز برداشته و از بازی کردن با پدال گاز استفاده کنید سپس دنده را عوض کنید. احتمالاً در حین تعویض دنده صدای ناهنجاری را بشنوید که به دلیل پارگی سیم کلاچ و عدم درگیر شدن آن طبیعی است.
