در تاریخ ۱۳ مارس ۲۰۲۴، شبکه اصلی اتریوم به‌روزرسانی بزرگی به نام آپدیت دنکون (Dencun) اتریوم را تجربه کرد که ترکیبی از دو ارتقای کوچک‌تر کنکان (Cancun) و دنب (Deneb) بود. انتظار می‌رود که آپدیت Dencun اتریوم به طور قابل‌توجهی کارمزدهای تراکنش‌های لایه دوم را کم کند و مقیاس‌پذیری، کارایی و امنیت این بلاکچین را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد. اما به روز رسانی دنکون اتریوم دقیقاً چیست؟ چه تغییراتی را برای شبکه اتریوم به همراه دارد؟ و چرا باعث ایجاد هیجان در میان جامعه اتریوم شده است؟ برای یافتن پاسخ این سؤالات، با ما در ادامه این مطلب همراه باشید.
مروری بر سفر طولانی اتریوم و گام‌های بزرگ آن
برای مدت طولانی، اتریوم نیز همانند بیت کوین، از الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) استفاده می‌کرد. تا اینکه در دسامبر ۲۰۲۰، تیم اتریوم با معرفی بیکن چین (Beacon Chain) مکانیسم اجماع این شبکه را به اثبات سهام (PoS) تغییر داد و امکان استیکینگ ETH را فراهم کرد. این مرحله برای دور کردن اتریوم از روش اجماع قدیمی اثبات کار ضروری بود.
پس از آن و در سپتامبر ۲۰۲۲، اتریوم یک ارتقای بزرگ به نام ادغام (The Merge) را انجام داد و با اتصال شبکه اصلی خود به بیکن چین، به شبکه‌ای کاملاً مبتنی بر روش اثبات سهام تبدیل شد. در آوریل ۲۰۲۳، اجرای ارتقای شانگهای (Shanghai) امکان برداشت ETHهای استیک‌شده را برای کاربران فراهم ساخت و مدیریت کوین‌های استیک‌شده را برای اعتبارسنج‌ها (افرادی که به تأیید تراکنش‌ها کمک می‌کنند) آسان‌تر کرد.
در ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۳، اتریوم یک شبکه آزمایشی جدید به نام هولسکی (Holešky) را راه‌اندازی کرد که گامی اساسی برای آپدیت دنکون اتریوم بود. اما هدف اصلی از آپدیت Dencun اتریوم چیست؟
با نگاهی به گذشته، می‌توان گفت که به‌روزرسانی‌های قبلی اتریوم بیشتر به دنبال ایجاد زمینه برای یک اتریوم پایدارتر و ایمن‌تر بودند تا اینکه مستقیماً با مشکل مقیاس‌پذیری مقابله کنند. ادغام، مرحله‌ای برای حرکت به سمت یک سیستم سبزتر و کارآمدتر برای تأیید تراکنش‌ها بود و ارتقای شانگهای، نحوه مشارکت کاربران را بهبود بخشید.
در این میان، به روز رسانی دنکون به عنوان تلفیقی از دو پیشرفت حیاتی، نقطه اوج سفری است که با ارتقاهای قبلی برای تبدیل اتریوم به شبکه‌ای سریع‌تر، ایمن‌تر و مقیاس‌پذیرتر آغاز شد. بخش اول ارتقای دنکون، کنکان (Cancun)، روی «لایه اجرا»، یعنی نحوه پردازش و مدیریت تراکنش‌ها، متمرکز است. بخش دوم آن، دنب (Deneb) نیز به پیشرفت‌هایی در «لایه اجماع» می‌پردازد؛ یعنی همه چیز درباره نحوه توافق مشارکت‌کنندگان شبکه در مورد وضعیت بلاکچین.
آپدیت دنکون اتریوم و بهبودهایی برای شبکه‌ای بهتر!
ارتقا Dencun چندین پیشرفت فنی را برای تقویت زیرساخت اتریوم به همراه دارد. به عنوان مثال، با این به‌روزرسانی، تکنیک‌هایی برای مدیریت ساده‌تر داده‌ها و امنیت قرارداد هوشمندتر و همچنین، ترفندهایی برای اجرای روان‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر اتریوم برای کاربرانش، معرفی می‌شود. یکی دیگر از اهداف آپدیت دنکون اتریوم، بهبود تجربه برای کسانی است که ETHهای خود را استیک کرده‌اند و به این ترتیب، مشارکت کاربران در حفظ امنیت شبکه را آسان‌تر و سودمندتر می‌کند.
پروتو-دنک شاردینگ (Proto-danksharding)
از جمله ویژگی‌های برجسته آپدیت Dencun اتریوم، پروتو-دنک شاردینگ است که یک طرح بهبود اتریوم (EIP) معروف به EIP-4844 را معرفی می‌کند. در کل، این ویژگی در مورد مقیاس‌پذیرتر کردن اتریوم با مدیریت مؤثر دسته‌های بزرگ داده است. برای این منظور، این ویژگی از روشی استفاده می‌کند که داده‌های تراکنش را به طور موقت نگه می‌دارد و فرآیند را روان‌تر و ارزان‌تر می‌کند، به ویژه برای رول‌آپ‌ها (rollups)؛ راه‌حلی که برای افزایش مقیاس‌پذیری بلاکچین‌ها از طریق جمع کردن یا دسته‌بندی چندین تراکنش در یک تراکنش واحد طراحی شده است.
در حالت معمول، تمام داده‌های مربوط به تراکنش‌ها به طور دائم روی بلاکچین نگهداری می‌شوند. با این حال، رویکرد جدید پروتو-دنک شاردینگ، راهی را برای گنجاندن دسته‌های بزرگ داده (بلاب‌ها- blobs) در تراکنش‌ها، بدون ذخیره‌سازی آنها برای همیشه، معرفی می‌کند.
به عبارتی، پروتو-دنک شاردینگ راهی را پیشنهاد می‌کند که این داده‌ها به طور موقت ذخیره گردند و پس از یک زمان مشخص حذف شوند. این کار با ایجاد یک خلاصه (یا تعهد) از داده‌ها انجام می‌شود که تضمین می‌کند حتی پس از حذف داده‌های دقیق، یکپارچگی تراکنش‌ها به خطر نیفتد. به این ترتیب، ویژگی پروتو-دنک شاردینگ می‌تواند پردازش تراکنش‌ها را سریع‌تر و ارزان‌تر کند.
بهبود امنیت و عملکرد
به روز رسانی دنکون اتریوم چندین EIP را با هدف افزایش امنیت و کارآمدی شبکه معرفی می‌کند. یکی از طرح‌های بهبود برجسته، EIP-4788 است که نحوه حرکت اطلاعات در اتریوم، به ویژه ارتباط بین لایه‌های اجرا و اجماع آن را بهبود می‌بخشد.
در گذشته، این لایه‌ها به صورت مجزا با هم کار می‌کردند و برای هر بلاک داده در یک لایه، بلاک متناظر آن در لایه دیگر وجود داشت. با این حال، ارتباط این لایه‌ها با یکدیگر بسیار پیچیده بود و حتی گاهی به کمک اضافی از سرویس‌های خارجی نیاز می‌شد.
با ارتقای دنکون، این فرآیند با ادغام مستقیم خلاصه‌ای از لایه اجماع در بلاک فعلی لایه اجرا، ساده‌تر می‌شود. این خلاصه مانند یک پل عمل کند و با فراهم کردن امکان دسترسی مستقیم به اطلاعات لایه اجماع، بدون نیاز به واسطه، سیستم را قابل‌اعتمادتر می‌کند.
علاوه بر این، ارتقا Dencun با نگه داشتن گزارشی از این خلاصه‌ها در یک قرارداد هوشمند، از برنامه‌های اتریوم پشتیبانی و بررسی وضعیت لایه اجماع را آسان‌تر می‌کند.
استیکینگ بهبودیافته
آپدیت دنکون اتریوم همچنین به دنبال بهبود تجربه استیکینگ در این شبکه است. برای این منظور، طرح‌هایی مانند EIP-7044 و EIP-7045، با هدف ساده‌سازی فرآیند خروج و صدور گواهی‌نامه‌ها و کاربرپسندتر کردن تجربه استیکینگ، معرفی شده‌اند. در اینجا یک تفکیک ساده وجود دارد:
طرح EIP-7044 دریافت پاداش از اتریوم را برای کسانی که ترجیح می‌دهند اعتبارسنج کامل نباشند، ساده‌تر می‌کند. از آنجایی که اتریوم به یک شبکه مبتنی بر اثبات سهام مهاجرت کرده، افراد می‌توانند با استیکینگ ۳۲ واحد ETH پاداش بگیرند. با این حال، کسانی که علاقه‌ای به مدیریت جنبه‌های فنی اعتبارسنجی ندارند، می‌توانند استیکینگ نمایندگی‌شده (delegated staking) را انتخاب کنند. در این روش، آنها ETHهای خود را از طریق یک شخص ثالث استیک کرده و در عین حال، کنترل دارایی‌های خود را حفظ می‌کنند.
در همین حال، طرح EIP-7045 به دنبال بهبود کارایی و رقابت‌پذیری شبکه اتریوم است. برای اینکه یک بلاک به صورت رسمی در نظر گرفته شود، نیاز به تأیید اعتبارسنج‌ها دارد. در حال حاضر، اعتبارسنج‌ها فرصت محدودی برای ارائه این گواهی‌ها دارند. با این حال، طرح EIP-7045 این امکان را فراهم می‌کند که این دوره به میزان قابل‌توجهی افزایش یابد. این کار، به اعتبارسنج‌های بیشتری اجازه می‌دهد تا پاداش بگیرند و مهم‌تر از همه، تأیید بلاک‌ها در بلاکچین را سرعت می‌بخشد.
افزایش بهره‌وری هزینه
آپدیت Dencun اتریوم همچنین پیشرفت‌های قابل‌توجهی را در زمینه بهبود بهره‌وری هزینه‌ها ارائه می‌کند، به ویژه از طریق طرح‌های EIP-5656 و EIP-6780. این تغییرات بر ساده‌سازی عملکرد قراردادهای هوشمند و تقویت تکنیک‌های ذخیره‌سازی موقت، تمرکز دارند.
به طور خاص، طرح EIP-5656 یک کد عملیاتی (opcode) به نام MCOPY را معرفی می‌کند که هدف آن، افزایش کارایی کپی کردن حافظه در ماشین مجازی اتریوم (EVM) است. در مقابل، طرح EIP-6780 علاوه بر افزایش کارایی آدرس‌دهی، کد عملیاتی بحث‌برانگیز SELFDESTRUCT را هدف قرار می‌دهد. اگرچه این کد به طور گسترده در قراردادهای هوشمند متعدد استفاده می‌شود، اما ماهیت مشکل‌ساز آن توجه جامعه را به خود جلب کرده است. در این میان، هدف اصلی طرح EIP-6780، حذف کامل تابع SELFDESTRUCT نیست، بلکه هدف منسوخ ساختن آن برای برنامه‌های آینده است و عملاً بدون حذف مستقیم، آن را کنار می‌گذارد.
این پیشرفت‌ها همه برای این است که استیکینگ اتریوم برای همه افراد، انعطاف‌پذیرتر، ایمن‌تر و کارآمدتر شود.
تسهیل رشد اتریوم
طرح دیگر معرفی‌شده در به روز رسانی دنکون اتریوم، EIP-۷۵۱۴ است که تعداد اعتبارسنج‌های جدیدی را که می‌توانند به طور همزمان به شبکه اتریوم بپیوندند، مدیریت می‌کند. پیوستن خیلی سریع اعتبارسنج‌ها به شبکه می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند، مانند سخت‌تر کردن برخی کارها یا کنترل بیش از حد چند شرکت‌کننده بزرگ.
برای حل این مشکلات، طرح EIP-۷۵۱۴ تعداد اعتبارسنج‌های جدیدی را که می‌توانند در هر ایپاک (epoch؛ یک دوره مشخص در شبکه اتریوم) شروع به کار کنند، به ۸ محدود کرده و با این کار، رشد اعتبارسنج‌ها را باثبات‌تر و پایدارتر می‌کند. در واقع، مثل این است که فقط تعداد معینی از افراد را به یک مهمانی دعوت می‌کنید تا مطمئن شوید که داخل خیلی شلوغ نمی‌شود.
یکی دیگر از ویژگی‌های مهم این طرح آن است که با پیوستن و خروج اعتبارسنج‌ها رفتار متفاوتی دارد. به این صورت که این محدودیت فقط برای اعتبارسنج‌های جدیدی که به عضویت شبکه در می‌آیند، اعمال می‌شود؛ نه کسانی که می‌خواهند شبکه را ترک کنند. اگرچه این کار ممکن است یک تغییر کوچک به نظر برسد اما یک گام مهم برای حفظ عملکرد روان اتریوم و اطمینان از آمادگی آن برای تغییرات و رشد آینده است.
با انجام این کار، تیم اتریوم امیدوار است که امنیت و غیرمتمرکز بودن خود را حفظ نماید و اطمینان حاصل کند که هیچ گروهی قدرت زیادی ندارد. به این ترتیب، شبکه اتریوم برای همه کاربران در دسترس و منصفانه خواهد بود.
خلاصه مطلب
در این مقاله به معرفی ارتقا دنکون اتریوم و تغییرات اعمال‌شده در این بلاکچین از طریق این به‌روزرسانی پرداختیم. در حالی که ارتقا Dencun چشم‌اندازهای امیدوارکننده‌ای را برای تقویت بلاکچین اتریوم ارائه می‌دهد، توسعه‌دهندگان این شبکه باید با احتیاط پیش بروند؛ چراکه معرفی مکانیسم‌های اجماع جدید و تغییرات بزرگ در معماری شبکه می‌تواند پیچیدگی‌های پیش‌بینی‌نشده و موانع عملیاتی را به همراه داشته باشد. با این وجود، آپدیت دنکون اتریوم در کل بر اعتقاد قوی به این شبکه و تعهد تیم توسعه‌دهنده به بهبود مستمر آن، تأکید می‌کند.
