با توسعه و گسترش ارزهای دیجیتال، کشورهای مختلف نیز به استفاده از رمزارزها روی آورده‌اند. در این بین، کشورهای در حال توسعه نقش اساسی در قانون‌گذاری ارزهای دیجیتال داشته‌اند. به عنوان مثال امارات متحده عربی در چند سال اخیر به یکی از مقاصد پروژه‌های کریپتویی تبدیل شده است. اما یکی از کشورهای پذیرای شرکت‌های بلاکچینی، عربستان سعودی است که به تازگی برنامه‌هایی برای گسترش فناوری بلاکچین طراحی کرده است. در این مقاله به بررسی برنامه عربستان برای رمز ارزها پرداخته و کمپانی‌های فعال کریپتویی این کشور را معرفی می‌کنیم. با ما همراه باشید.
دیدگاه عربستان در مورد ارزهای دیجیتال
عربستان سعودی دارای اقتصادی مبتنی بر نفت است و به طور پیوسته در بین ۲۰ کشور برتر از نظر تولید ناخالص داخلی قرار دارد. طبق قوانین عربستان در حوزه بلاکچین و رمز ارزها بیت کوین قانونی است و می‌توان BTC را در این کشور مبادله و خرید و فروش کرد. با این حال، مقامات مالی عربستان سعودی هشداری در مورد تجارت بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال صادر کرده‌اند و هیچ‌گونه حمایتی برای ضررهای مرتبط با ارزهای دیجیتال ارائه نمی‌کنند. امروزه دستگاه‌های خودپرداز بیت کوین در عربستان سعودی وجود دارند و چند صرافی ارز دیجیتال نیز در این کشور فعال است. در حال حاضر دولت این کشور ساختار سیاسی و اقتصادی خود را برای پروژه‌های کریپتویی آزاد گذاشته و از سرمایه‌گذاران خارجی و استارتاپ‌های نوظهور استقبال می‌کند.
در اقدامی جدید نیز بانک مرکزی عربستان، سمتی شغلی برای بررسی پتانسیل بلاکچین و ارزهای دیجیتال ایجاد کرده است. این پوزیشن که با نام Crypto Chief شناخته می‌شود، به بررسی قوانین ارز دیجیتال و ایجاد روش‌های بهینه برای استفاده از رمزارزها و بلاکچین اختصاص دارد.
اقدامات انجام شده عربستان برای رمز ارزها
در سال ۲۰۱۸ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات عربستان سعودی اعلام کرد که با همکاری ConsenSys برنامه‌ای را تحت نام «بوت کمپ بلاکچین» اجرا کرده تا به ایجاد یک محیط دیجیتال به منظور استفاده از پتانسیل فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بپردازد. این قرارداد با ConsenSys بر قرارداد هوشمند اتریوم و ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز تمرکز دارد.
اداره پول عربستان نیز در فوریه ۲۰۱۸ همکاری خود با ریپل را اعلام کرد. این همکاری در راستای استفاده از فناوری بلاکچین برای پرداخت‌های بین المللی صورت گرفته است. این برنامه اولین برنامه در نوع خود است که توسط بانک مرکزی هماهنگ شده و با نظارت، مدیریت و آموزش همراه خواهد بود.
در ادامه این اقدامات، شهرداری ریاض نیز با عقد قراردادی با IBM، در تلاش برای استفاده از توانایی‌های بلاکچین برای بهبود خدمات شهری است. در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۸ نیز بانک سعودی بریتانیایی (SABB) به شرکت نرم‌افزار سازمانی و کنسرسیوم بانکداری جهانی R3 اکوسیستم بلاکچین پیوست. این بانک با پیوستن به R3 در تلاش است تا به توسعه پلتفرم بلاکچین منبع باز Corda، با نام Corda Enterprise کمک کند.
در سال ۲۰۱۹ بانک مرکزی امارات و اداره پول عربستان، همکاری مشترک این دو سازمان را برای ساخت ارز دیجیتال فرامرزی اعلام کردند. این همکاری در نهایت به راه‌اندازی ارز دیجیتال Aber انجامید که برای تسهیل مبادلات این دو کشور و پرداخت‌های برون مرزی اختصاص یافت.
سال ۲۰۲۰ نیز برنامه عربستان برای رمزارزها ادامه داشت. در این سال، بازوی تحقیقاتی بانک توسعه اسلامی عربستان طی قراردادی، همکاری خود با شرکت بلاکچینی Blocko که توسط سامسونگ پشتیبانی می‌شود را آغاز کرد. طی این قرارداد، این بانک یک سیستم مدیریت اعتبار هوشمند مبتنی بر بلاکچین را راه‌اندازی کرد. در همین سال، دو کشور امارات و عربستان با همکاری بلاکچین منبع باز Corda، پلتفرم Wethaq را راه‌اندازی کردند. این پلتفرم بستری برای معامله اوراق قرضه منطبق با شریعت اسلامی است که تحت نام Sukuk شناخته می‌شوند.
در سال ۲۰۲۲ نیز اولین آکادمی بلاکچین در خاورمیانه تاسیس شد. شرکت سوئیسی BSV که به ارائه خدمات بلاکچینی می‌پردازد، این آکادمی را در شهر ریاض افتتاح کرد. بنابر گزارش‌ها، این موسسه جدید، ابزارهای آموزشی و توسعه‌ای را برای سازمان‌های دولتی و شرکت‌های علاقه‌مند به پذیرش یا آزمایش فناوری بلاکچین ارائه خواهد کرد.
در سال ۲۰۲۳ نیز این کشور با هنگ کنگ و چین برای توسعه راهکارهای مبتنی بر بلاکچین برای مبادلات ارزی برون مرزی همکاری‌هایی داشته است. از دیگر برنامه‌های مهم عربستان در سال ۲۰۲۳، می‌توان به همکاری با پروژه سندباکس برای ورود به دنیای متاورس اشاره کرد. وزارت فرهنگ عربستان سعودی به مناسبت روز تاسیس این کشور، در تاریخ ۲۷ فوریه ۲۰۲۴ متاورسی را برای نمایش و حفظ میراث فرهنگی این کشور راه‌اندازی کرد. متاورس Cultural Universe دولت عربستان سعودی، کاربر را در طول تاریخ عربستان سعودی به سال ۱۷۲۷ پرتاب می‌کند!
برنامه عربستان برای رمز ارزها در آینده
از مهم‌ترین برنامه بلاکچینی عربستان می‌توان به توسعه ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) این کشور اشاره کرد. البته طبق گفته مسئولین اداره پول عربستان، این رمزارز هنوز در فاز تحقیق و توسعه قرار دارد و زمان عرضه آن نامشخص است. از دیگر برنامه‌های جاه‌طلبانه عربستان می‌توان به تاسیس شهر مدرن NEOM اشاره کرد. انیموکا برندز، شرکت سرمایه‌گذاری در زمینه بازی‌های کریپتویی و متاورس، طی قراردادی با شهر جدید NEOM برای توسعه بلاکچین همکاری خود را آغاز کرده است. این دو شرکت در حال ایجاد یک هاب بلاکچین در منطقه و توسعه وب ۳ برای این شهر هستند که به گسترش هر چه بیشتر فناوری بلاکچین کمک می‌کند. تمامی این همکاری‌ها در راستای برنامه توسعه ویژن ۲۰۳۰ عربستان صورت می‌گیرد که این کشور را در مسیر توسعه بلاکچین قرار داده است.
از طرفی یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های نفتی جهان به نام آرامکو نیز پس از سرمایه‌گذاری‌های محدود در زمینه بلاکچین، قصد گسترش فعالیت‌های سرمایه‌گذاری خود در زمینه ارز دیجیتال و بلاکچین را دارد. لازم به ذکر است این شرکت تحت کنترل پادشاهی عربستان است و سرمایه‌گذاری‌های آن در واقع فعالیت غیرمستقیم دولت عربستان در حوزه ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود.
در فوریه ۲۰۲۴ نیز شرکت بلاکچینی هدرا طی بیانیه‌ای همکاری ۲۵۰ میلیون دلاری خود با وزارت سرمایه‌گذاری عربستان را اعلام کرد. طی این همکاری، هدرا موظف به توسعه بلاکچین در عربستان خواهد شد و به تاسیس شرکت بلاکچین محور Deep Tech Venture Studio در شهر ریاض می‌پردازد. این همکاری ۵ ساله است و در راستای برنامه ویژن ۲۰۳۰ صورت می‌گیرد.
شرکت‌های بلاکچینی فعال در عربستان سعودی
پیش از پرداختن به شرکت‌های نام آشنای بلاکچینی در عربستان سعودی، لازم است آماری از فعالیت‌های کریپتویی و بلاکچینی عربستان ارائه کنیم. تا پایان سال ۲۰۲۳، تعداد ۲۵۰ شرکت گیمینگ بلاکچینی در عربستان فعالیت می‌کنند. این کشور در زمینه بلاکچین و ارزهای دیجیتال توانسته ۳۹ هزار شغل جدید ایجاد کند و در آینده، عربستان قصد دارد تولید ناخالص داخلی خود در زمینه ارزهای دیجیتال را تا سال ۲۰۳۰ به عدد ۱۳.۳۳ میلیارد دلار برساند.
همانطور که مطالعه کردید از مطرح‌ترین شرکت‌های بلاکچینی فعال در عربستان می‌توان به ConsenSys، ریپل، هدرا، دیسنترالند و سندباکس اشاره کرد. البته نباید از سرمایه‌گذاری انیموکا برندز در شهر جدید NEOM غافل شویم.
عربستان، استفاده از پتانسیل بلاکچین برای توسعه
بدون شک تمرکز عربستان سعودی بر توسعه زیرساخت‌های بلاکچینی در آینده نزدیک نتیجه‌بخش خواهد بود. این کشور همسایه ایران، با سرمایه‌گذاری‌های بزرگ و ایجاد محیطی مساعد برای نوآوری، در راه تبدیل شدن به ابرقدرت بلاکچین در خاورمیانه است. تعهد دولت و همچنین حمایت قوی آن از استارت‌آپ‌های فناورانه، احتمالا باعث توسعه و رشد صنعت بلاکچین در این کشور خواهد شد. در نتیجه، کسب و کارها و افراد به راهکارهای پیشرفته بلاکچین دسترسی خواهند داشت و عربستان به یک بازیگر پیشرو در فضای فناوری تبدیل خواهد شد.
