طلاق یک تصمیم دشوار در زندگی است که عواقب زیادی در زندگی ما دارد و مسیر زندگی را به طور کلی تغییر می‌دهد. تجربه احساسات منفی بعد از طلاق بسیار رایج هستند اما مشکلاتی مثل افسردگی و اضطراب بعد از طلاق معمولا توجه کافی دریافت نمی‌کنند و افراد مبتلا تا سال‌ها با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند. برخلاف باورهای عمومی آسیب روانی در مردان بسیار بیشتر از زنان است و آمار افسردگی در مردان مطلقه بیشتر از زنان است. در این مقاله به افسردگی بعد از طلاق در مردان خواهیم پرداخت.
نشانه‌های افسردگی بعد از طلاق مردان
اتفاقات مهم زندگی می‌توانند باعث بروز برخی اختلالات روانشناختی مثل افسردگی شوند. طلاق اتفاق مهمی است که مسیر زندگی را تغییر می‌دهد و احساس غم شدید و احساس شکست را ایجاد می‌کند. این احساسات اعتماد به نفس را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهند و به همین دلیل روابط اجتماعی فرد بسیار کمرنگ‌تر می‌شوند. احساس بی‌ارزشی و احساس گناه، بی‌توجهی به سلامت جسمی و از دست دادن نظم در فعالیت‌های روزانه ضروری مثل غذا خوردن نیز در افسردگی بعد از طلاق در مردان دیده میشود.
نشانه‌های قابل مشاهده افسردگی بعد از طلاق در مردان شامل این موارد میشود:
- خستگی مفرط
- خستگی عاطفی
- انزوای اجتماعی
- غم مداوم
- احساس پوچی
- تغییر در الگوی خواب (پرخوابی یا بی‌خوابی)
- تغییر در الگوی خوردوخوراک (پرخوری یا بی‌اشتهایی)
- بی‌علاقگی به فعالیت هایی که قبلا جذاب بودند
- تغییرات مودی مکرر
- احساس ناامیدی و بی‌ارزشی
نشانه‌هایی مثل خشم و تحریک پذیری نیز در برخی از مردان دیده میشود که مستقیما تحت تاثیر افسردگی است.
نکته: اگر نیازمند مشاوره روانشناسی هستید می‌توانید به سراغ مجموعه poltalk.me مراجعه کنید.
علت افسردگی بعد از طلاق در مردان
افسردگی بعد از طلاق بسیار رایج است و مطالعاتی زیادی در این زمینه انجام شده است. مهم‌ترین نتایج این مطالعات به این شکل است:
- علائم افسردگی بلافاصله بعد از طلاق در زنان دیده میشود اما طی 6 ماه به میزان چشمگیری کاهش می‌یابد و سپس از حدود 5 سال بعد از طلاق به آرامی رشد می‌کند.
- تحصیلات کمتر، سطح اقتصادی پایین‌تر و سلامت عمومی کمتر در موارد افسردگی بیشتر دیده می‌شوند.
- شدت علائم در افرادی که بعد از طلاق تنها زندگی می‌کردند بسیار شدیدتر است.
- مداخله درمانی برای افسردگی 6 ماه بعد از طلاق بهترین نتیجه را دارد.
- بعد از طلاق مردان بیشتر از زنان به اختلال افسردگی مبتلا می‌شوند.
اما چرا افسردگی در مردان بیشتر از زنان است؟ به طور کلی می‌توان گفت مردان به دلایل مختلف مخصوصا کلیشه‌های فرهنگی احساسات خود را برای مدت بیشتری مخفی نگه می‌دارند یا آنها را انکار می‌کنند. این کار باعث میشود تا رویارویی با عواطف و احساسات اتفاق نیوفتد و به همین دلیل به مدت بیشتری فرد را تحت فشار بگذارد. در ادامه دلایل دیگر افسردگی بعد از طلاق در مردان را بررسی می‌کنیم.
بیشتر بخوانید: آیا افسردگی خود به من درمان میشود؟
استرس روانشناختی
بر اساس نظرات هانس سلیه، معروف به پدر استرس، هرگونه تغییر در محیط باعث استرس میشود. در اکثر موارد این تغییرات بسیار کوچک هستند و استرس ایجاد شده توسط آنها حس نمی‌شوند. اتفاق بزرگی مثل طلاق تغییر بزرگی ایجاد می‌کند که منجر به استرس شدید میشود. این استرس شدید فشار زیادی بر روان ما وارد می‌کند و بدون روش‌های مقابله‌ای مناسب ما را بیمار می‌کند.
تغییرات سبک زندگی
سبک زندگی فرد متاهل و مجرد تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند. مردی که برای سال‌های زیادی متاهل بوده، حتی اگر زندگی زناشویی کاملا رضایت بخشی نداشته، حالا با سبک زندگی کاملا متفاوتی مواجه میشود که همراهی در آن نیز ندارد.
مشکلات مالی
طلاق برای مردان مشکلات مالی زیادی ایجاد می‌کند. پرداخت مهریه و نگرانی از رفتن به زندان فشار دیگری است که بر مرد وارد میشود و این فشار بر فشارهای موجود دیگر اضافه میشود.
رها شدن
طلاق زن و شوهر فقط به جدایی دو نفر ختم نمیشود. ارتباط مرد با خانواده و دوستان و همه آشنایان همسر قطع میشود و این رهاسازی ناگهانی می‌تواند تاثیرات منفی بر سلامت روان مرد داشته باشد.
روابط جدید
یکی از راه‌اندازهای رایج افسردگی در افراد مطلقه، شروع روابط جدید است. وقتی فرد بعد از سال‌ها زندگی مشترک سعی می‌کند تا رابطه عاطفی جدیدی را شروع کند با بمبارانی از خاطرات و احساسات قدیمی مواجه میشود و توانایی تعهد به یک رابطه جدید را در خود نمی‌بیند. از طرف دیگر شنیدن خبر شروع رابطه جدید همسر قبلی می‌تواند عامل راه انداز دیگری باشد.
زنگ خطر خودکشی
آمار خودکشی در افراد طلاق گرفته 2.4 برابر بقیه افراد است و آمار خودکشی مردان طلاق گرفته نسبت به زنان حدود 40 درصد بیشتر است. فشارهای ایجاد شده از جوانب اجتماعی، فرهنگی، مالی و روانشناختی دلیل اصلی این مسئله است و حمایت فرد طلاق گرفته اهمیت زیادی دارد.
در صورتی که خودتان یا یکی از نزدیکان‌تان به خودکشی فکر می‌کند، با شماره گیری 123 می‌توانید از خدمات اورژانس اجتماعی بهره ببرید. متخصصین مرکز اورژانس اجتماعی به اشکال مختلف قادر به کمک به شما خواهند بود و برای جلوگیری از افشای اطلاعات، هیچ اطلاعات حقیقی از تماس‌ها و صحبت‌ها به هیچ عنوان ثبت نمیشود تا نگران عواقب همچین تماسی نباشید.
اگر نیاز به مشاوره افسردگی دارید به مجموعه پل سر بزنید.
روش‌های درمان افسردگی بعد از طلاق در مردان
در صورت بروز علائم افسردگی بعد از طلاق باید به متخصص سلامت روان مراجعه کنید. متخصصین سلامت روان با ابزارها و روش‌های مختلف قادر به کمک به شما خواهند بود. درمان اصلی افسردگی روان درمانی است و در صورت نیاز دارودرمانی برای شما تجویز میشود. علاوه بر این موارد فعالیت‌های کمک درمانی موثر خواهند بود. این فعالیت‌ها برای پیشگیری از افسردگی بعد از طلاق در مردان نیز موثر هستند. در ادامه این موارد را بررسی خواهیم کرد.
1- سوگواری کنید
پایان هر رابطه‌ای نیاز به سوگواری دارد. سوگواری برای آدم از دست رفته، برای خاطراتی که تکرار نمی‌شوند، برای اشتباهاتی که انجام شدند و برای همه احساسات مثبت و منفی‌ای که در آن رابطه وجود داشت. با کلیشه‌هایی مثل مرد قوی است یا مرد که گریه نمی‌کند اجازه بروز عواطف و احساسات را از خود نگیرید.
2- از کمک فرار نکنید
بعد از طلاق دوستان و آشنایان نزدیک به نوعی بر اساس غریزه پیشنهاد کمک می‌دهند اما در بسیاری از موارد به دلایل مختلفی مثل غرور یا فرار از نشان دادن نقطه ضعف این کمک‌ها را قبول نمی‌کنیم. حفظ ارتباطات اجتماعی برای حفظ سلامت روان اهمیت زیادی دارد. این کمک‌ها به دوستان و آشنایان ختم نمیشود و گاهی یک مشاور یا روانشناس نیز می‌تواند کمک زیادی به شما بکند.
در برخی موارد برون ریزی عاطفی و پذیرش احساسات بدون کمک متخصص ممکن نیست؛ به همین دلیل پیشنهاد میشود حتی اگر دایره حمایت اجتماعی باکیفیتی دارید، از کمک متخصصین نیز بهره ببرید.
3- سلامت خود را در اولویت قرار دهید
در برخی موارد طلاق‌ها باعث شکل‌گیری مجموعه‌ای از رفتارهای ناسالمی می‌شوند که هدف از آنها جذب حمایت همسر سابق یا حتی نشان دادن تنفر از وی است. این رفتارها اجازه توجه به خود را از شما می‌گیرند؛ حتی اگر مخاطب همچین رفتارهایی قرار گرفتید شما فرد بالغ بمانید و خود را کنترل کنید.
زودتر به صلح رسیدن با دیگران و خود کمک زیادی به شما می‌کند و علاوه بر آن توانایی و امکان توجه به سلامت جسمی و روانی خود را ایجاد می‌کند.
انگیزه بسیاری از فعالیت‌ها مخصوصا در مردان بعد از طلاق به شدت کاهش می‌یابد. برای مثال مردان بعد از طلاق معمولا به غذاهای آماده و فست فود روی می‌آورند که تاثیرات منفی زیادی بر سلامت جسمی دارد. از طرف دیگر یاد گرفتن آشپزی و آشپزی کردن حداقل یک بار در روز علاوه بر فوایدی که بر جسم دارد، به سلامت روان شما نیز کمک می‌کند.
ورزش کردن فعالیت دیگری است که فواید زیادی برای سلامت روان و جسم شما دارد. به طور کلی ساخت روتین‌های روزانه سالم و جایگزین کردن عادات ناسالم با عاداتی که به سلامت شما کمک می‌کنند نقش پررنگی در سلامت روان شما خواهند داشت.
4- روابط خود را سروسامان دهید
بعد از طلاق دیدگاه بسیاری از نزدیکان ممکن است به شما عوض شود. همسر دوستان متاهل شاید از رابطه شما با همسرشان راضی نباشد یا حتی دوستان و فامیلان از میل به انزوای شما آزرده خاطر شوند. از طرف دیگر دوستان و آشنایان همسر که بعد از طلاق از شما فاصله گرفته‌اند ممکن است دوستان خوبی برای شما بوده باشند که حالا به خاطر طلاق رابطه شما از بین رفته است.
سروسامان دادن به این روابط که صرفا به دلیل طلاق شکل اصلی خود را از دست داده‌اند ممکن است به سادگی یک تماس با آنها باشد. این کار باعث میشود تا درصد قابل توجهی از آسیب‌های طلاق بازسازی شوند و دایره حمایتی شما کم و بیش به حجم قبلی خود برگردد. اگر احساس خوبی برای برقراری ارتباط با بعضی از این افراد ندارید، نیاز به اذیت کردن خود نیست.
علاوه بر دوستان و آشنایان، ساخت یک رابطه سالم دوستانه با همسر سابق نیز توصیه میشود. در برخی موارد به دلیل پرداخت مهریه یا سرپرستی فرزند ارتباط نصفه و نیمه‌ای با همسر باقی می‌ماند که آسیب‌زا بودن این رابطه تاثیر منفی زیادی بر سلامت روان شما دارد. نیاز نیست تا رابطه دوستانه شما با همسر سابق یک رابطه صمیمی باشد؛ همینکه قبل و بعد از زنگ زدن به وی برای کاری نیاز به قرص مسکن نداشته باشید کافی است!
نکته مهم در این موضوع زمان ساختن این رابطه است. طبیعتا بلافاصله بعد از طلاق زمان مناسبی برای این کار نیست. بهتر است از یک متخصص برای ساخت این رابطه کمک بگیرید تا با توجه به شرایط خاص شما بتواند نکات مفیدی به شما بگوید.
5- ارتباطات جدید بسازید
گاهی امکان بازسازی ارتباطات قبلی وجود ندارد و حتی دوستان و آشنایان خودتان به دلیل طلاق میلی به برقراری ارتباط با شما ندارند. در نهایت اصراری به این موضوع هم نیست و شما می‌توانید به مرور زمان دوستان جدیدی پیدا کنید.
محیط‌هایی مثل گروه درمانی‌های طلاق یا کارگاه‌های آموزش مهارت‌های زندگی یکی از بهترین مکان‌ها برای پیدا کردن دوستان جدید بعد از طلاق است. این افراد داستان زندگی مشابه شما دارند و قادر به درک شما هستند.
کلام آخر
آمار افسردگی بعد از طلاق در مردان بیشتر از زنان است و به طور میانگین مردان به مدت بیشتری آسیب‌های طلاق را تحمل می‌کنند. مانند همیشه پیشگیری بهتر از درمان است و شما می‌توانید با کمک متخصصین از سلامت روان خود حفاظت کنید.
منابع:
- sciencedirect
- medicalnewstoday
