زمانی که این طرف و آن طرف صحبت از اقتصاد می‌شود، ممکن است کودکان معنی اقتصاد را از شما بپرسند. آنها ممکن است بشنوند که اقتصاد از وضعیت خوبی برخوردار است یا وضعیت بدی دارد، اما نمی‌دانند که این دقیقاً به چه معنی است.
پاسخ به این سوال می‌تواند برای خود والدین هم سخت باشد، مخصوصاً اگر خودشان هم از اخبار روزمره اقتصادی چیزی ندانند! خوشبختانه برای این که یک فهم ابتدایی از اقتصاد به کودکان بدهید، نیازی نیست که یک اقتصاددان باشید.
پیشنهاد می‌کنیم ادامه این مقاله در واگویه بخوانید تا دفعه بعدی بتوانید مفاهیم ابتدایی و کلی اقتصاد را به کودک خود توضیح بدهید.
یک دید کلی ارائه کنید
در کل تعریف اقتصاد شامل پول به دست آمده و خرج شده در محیطی مشخص است، فرقی نمی‌کند که در مورد اقتصاد محلی، ملی یا جهانی صحبت می‌کنیم. این مجموعه، شامل میزان پول در گردش در اقتصاد است، این که کجا یا به وسیله‌ی چه کسی این پول جمع می‌شود و این که چه چیزهایی روی میزان پول در گردش تاثیر می‌گذارند.
با ابتدائیات شروع کنید. مثل این که چگونه اقتصاد از خریداران و فروشندگان تشکیل شده است. سپس توضیح دهید که چگونه هر کدام از ما خریدار یا فروشنده هستیم و این تنها به شرایط در زمان‌های مختلف بستگی دارد.
بطور مثال: ما برای خرید هدیه برای مناسبت‌ها یا خرید غذا در هنگام گرسنگی از پول استفاده می‌کنیم. وقتی نیاز به پول بیشتری داریم، چیزهایی را می‌فروشیم. این می‌تواند به معنای فروش ماشین یا خانه باشد.
به همین ترتیب ما می‌توانیم زمان و دانشمان را هم بفروشیم، مثل زمانی که یک شرکت نیاز به انجام کاری دارد یا زمانی که شخصی می‌خواهد برای گرفتن مشاوره، پولی پرداخت کند.
مواقعی هم وجود دارد که افراد پول بیشتری از آنچه برای گذران زندگی نیاز دارند، درآمد دارند. هنگامی‌که این اتفاق بیفتد، اقتصاد در شرایط خوبی است. فقط به این دلیل که اقتصاد در شرایط خوبی است، بدین معنا نیست که همه افراد هم شرایط خوبی دارند. اما وقتی اکثر مردم یک جامعه‌ی اقتصادی در مورد پول استرس و اضطراب ندارند، اقتصاد، سالم تلقی می‌شود. از طرف دیگر، مواقعی وجود دارد که بسیاری از افراد پول کافی برای خرید آنچه مورد نیازشان است را ندارند. وقتی این اتفاق بیفتد اقتصاد در وضیعت بدی قرار دارد.
خیلی به موارد تکنیکی نپردازید
ارائه توضیحات جزئی و آکادمیک از اقتصاد به کودکان باعث می‌شود کسل شوند. حتی اگر بزرگسالان مجبور شوند به توضیحاتی در مورد اقتصاد گوش دهند هم، ممکن است به خمیازه بیفتند!
یک راه خوب این است که توضیح دهید چگونه خوب و بد شدن اقتصاد روی خانواده و دوستانتان تاثیر میگذارد. شما نباید بیش از حد نکات فنی را توضیح دهید یا در توضیحاتتان بیش از حد بدبین یا خوش بین باشید.
در ادامه چند مثال وجود دارد که می‌توانید از آنها برای توضیح چگونگی تاثیرات اخبار اقتصادی به کودکان استفاده کنید:
- اگر اقتصاد بد باشد، یعنی ما نباید الان پول زیادی خرج کنیم و باید فقط چیزهای ضروری را بخریم و سعی کنیم که پول خود را تا حد ممکن و تا زمانی که وضعیت اقتصاد بهتر شود نگهداری کنیم.
- در وضعیت اقتصادی خوب، بیشتر مردم می‌توانند کار پیدا کنند. پس پولشان می‌رسد که فرزندانشان را به مسافرت ببرند و ملزوماتی مثل غذا و خانه بخرند.
- وضعیت اقتصادی اکنون بد است، پس برای بسیاری از مردم سخت است که کار پیدا کنند. ما باید با آنها همدردی کنیم. آنها نهایت تلاششان را برای کار کردن می‌کنند، اما ممکن است نتوانند تا عوض شدن شرایط اقتصادی کاری پیدا کنند.
- قیمت لوازم و چیزهایی که می‌خواهیم یخریم بالا می‌رود و ما باید تصمیم بگیریم که مقدار کمتری از آن چیز بخریم یا اینکه صبر کنیم تا قیمت آن پایین بیاید.
- از آنجایی که اقتصاد در کشور ما خوب است، ما پولی اضافه بر نیازمان داریم که می‌توانیم آن را به کشورهای فقیرتر بفرستیم. ما می‌توانیم به وسیله‌ی خرید غذا و ساختن خانه، کمک کنیم که خانواده های آنجا از این بحران بگذرند.
حواستان به حرف زدنتان باشد
به یاد داشته باشید کودکتان برای فهم اقتصاد تنها به حرف‌هایی که شما راجع به آن می‌زنید اکتفا نمی‌کند و شاهد صحبت کردن بزرگسالان با یکدیگر است. کودکان حواسشان به تک تک کلمات شما هست. پس اگر تنها نیستید کلمات را به دقت انتخاب کنید.
اگر درباره ی نحوه توضیح اقتصاد دقت نکنید، ممکن است به فرزند خود آموزش دهید که اقتصاد به معنی استرس است! شما در حرف‌هایی که مستقیم به آنها می‌زنید، خوبی‌ها و بدی‌ها را متعادل می‌کنید، بنابراین اطمینان حاصل کنید که همین مورد در مکالمات شخصیتان نیز صدق کند.
شما نمی‌خواهید که نکات منفی، بسیار ویران کننده یا خشن به نظر برسند. به عنوان مثال، از گفتن مواردی چون “اگروضع اقتصادی بدتر شود، ممکن است خانه را از دست بدهیم” یا “من ممکن است کار خود را بخاطر وضعیت اقتصادی از دست بدهم” پرهیز کنید.
شما دوست ندارید که فرزندتان از وضیعت مالی شما احساس ترس یا سرخوردگی کند، هر چند ممکن است وضیعت شما عالی نباشد. اما متناسب با سنشان با آنها گفتگو کنید، در نظر داشته باشید که کودکان به اندازه ی بزرگسالان تجربه ندارند.
بنابراین، در حالی که ممکن است اقتصاد وضع بدی داشته باشد و شغل خود را از دست بدهید، اما می‌دانید که این دوران را پشت سر می‌گذارید و یک شغل دیگر نیز پیدا خواهید کرد. مطمئن شوید فرزند شما نیز می‌فهمد که شرایط اقتصادی دائمی نیست.
به واقعیت تبدیلش کن
بهترین راه برای فهماندن اقتصاد به بچه‌ها این است که به آن ها اجازه دهید تراکنش‌های مالی انجام دهند. برای آنها کاری در خانه در نظر بگیرید و به آن ها نشان دهید که چگونه با انجام دادن آن کار می‌توانند درآمدی به دست بیاورند.
به آنها آموزش دهید چطور پس انداز کنند و مفهوم بودجه را درک کنند و اینکه برای خرید گران قیمت‌تر، پس انداز و صرفه‌جویی کنند. این کارها به آنها کمک می‌کند تا قبل از کسب اولین درآمد خود از شغلشان، اهمیت تصمیم‌گیری اقتصادی و تاثیرش بر زندگی واقعیشان را حس کنند.
وقتی برای او پول توجیبی تعیین کردید، یک حساب پس‌انداز برایش باز کنید. کودک شما در نهایت به یک حساب بانکی و پس‌انداز بانکی نیاز دارد و هیچ وقت برای این کار زود نیست.
او از رفتن به بانک و درست کردن حساب پس انداز شخصی، مانند بزرگسالان هیجان زده می‌شود. با باز کردن حساب، آنها را ترغیب کنید تا اهداف پس اندازشان را تعیین کنند و به آنها کمک کنید تا یک برنامه واقع بینانه برای رسیدن به آن اهداف تنظیم کنند.
بازی‌هایی مانند مونوپولی یا ماینکرفت دارای فرایندهای اقتصادی هستند که به کودکان اجازه می‌دهند ضمن دیدن نحوه کار اقتصاد، از آن لذت هم ببرند. بازی‌ها گزینه‌هایی برای خرید و فروش دارند و موفقیت یک بازیکن به توانایی او در متعادل کردن سودهای کوتاه مدت با اهداف بلند مدت و قدرت تمرین و استراتژی برای نحوه استفاده بهینه از منابعی که در اختیار دارند بستگی دارد. بسیاری بازی‌های آنلاین و رومیزی هم وجود دارد که به بچه‌ها نشان می‌دهد چگونه پول و منابع را مدیریت کنند.
اقتصاد را ساده نشان ندهید!
اقتصاد بسیار بزرگ و پیچیده است. همانطور که قبلاً ذکر شد، حتی اکثر بزرگسالان هم تمام عواملی که به صورت روزانه روی اقتصاد تاثیر میگذارد را درک نمی‌کنند. تلاش برای پوشاندن ندانستن موضوعی یا ساده سازی بیش از حد مفاهیم اقتصاد در نهایت منجر به صدمه به کودکتان می‌شود.
هر چه بیشتر درباره اقتصاد یاد می‌گیریم و مشاهدات و اظهار نظرات اقتصادی را دنبال می‌کنیم به این نتیجه می‌رسیم که باید مطالعاتمان را بروزرسانی کنیم.
بجای آن در تمام گفتگو ها در مورد اقتصاد توضیح دهید که همیشه مطلب برای یادگیری در مورد اقتصاد وجود دارد و شما تمام آن را بلد نیستید، اما تمام اقتصاددان‌های خوب تلاش می‌کنند تا به یک زمینه‌ی متوازن از دانش برسند. بزرگسالان نیاز دارند که اقتصاد را دنبال کنند و دانشی ابتدایی از چگونگی کارکرد آن داشته باشند، اما این تنها فاکتوری نیست که روی جامعه تاثیر میگذارد.
این بحث فرصتی است برای اینکه اهمیت کار خیر و همدلی را به کودک توضیح دهید. با فرزندتان در مورد چیزهایی در جهان که دوست دارد بهبود پیدا کنند صحبت کنید، و به او کمک کنید راه‌هایی پیدا کند تا با بخشیدن بخشی از پول تو جیبی‌اش به تحقق آن امر نیک کمک کند.
بهتر از آن، تلاش کنید ببینید که آیا راهی هست که فرزندتان بتواند مستقیماً به کسی کمک کند یا نه. ممکن است او بتواند برای انجمن بی‌خانمان‌ها غذا بخرد یا درست کند یا همکلاسی‌هایش را مدیریت کند تا پارکی را تمیز کنند.
این کارها به کودکان کمک می‌کند یاد بگیرند که پول و منابع برای خرید و فروش چیزهایی است که شخصا از آن نفع می‌بریم، اما علاوه بر آن می‌تواند برای کمک به همسایگان و بهبود روند اقتصاد هم مصرف شوند.
