مشاوره پیش از ازدواج چیست؟! فایده دارد؟!
اجازه بدهید مقاله مشاوره پیش از ازدواج را با چند آمار وحشتناک آغاز کنیم!
- جالب است بدانید تحقیقات اینطور نشان دادهاند که یک ازدواج پرچالش میتواند باعث کاهش 5 تا 7 ساله عمر مردان شود!
- این ازدواجها همینطور میتواند احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی در مردان را بین 7 تا 9 برابر افزایش بدهد!
- برای زنان نیز چنین رابطهای میتواند باعث چند برابر شدن احتمال ابتلا به بیماریهای زنانه، جراحی، سردردهای میگرنی، پریود نامنظم، بیماریهای داخلی و… باشد!
پس در واقع زمانی که صحبت از ساخت یک ازدواج موفق میشود، صرفا صحبت در مورد شکست خوردن و موفق شدن در یک رابطه نیست، بلکه موضوع درباره یک زندگی با تمامی جزئیاتش است! اینجاست که مشاوره قبل از ازدواج اهمیت واقعی خودش را نشان میدهد.
نکته: برای نوشتن این مقاله، از صفحه مشاوره پیش از ازدواج در سایت مجموعه روانشناسی پُل در این آدرس، همینطور از توضیحات 3 نفر از روانشناسان و متخصصان این مجموعه کمک گرفته شده است.
مشاوره پیش از ازدواج چیست؟
مشاوره پیش از ازدواج، در واقع یکسری جلسه است. جلساتی که طی آن گاها شما، گاها پارتنرتان و گاهی هم هر دو نفرتان با یک متخصص روانشناس که البته الزاما باید در زمینه مشاوره پیش از ازدواج تخصص داشته باشد، دیدار میکنید. هدف اصلی این جلسات این است که شما را برای گرفتن یک تصمیم عاقلانهتر در مورد رابطهتان راهنمایی کرده، سپس برای ادامه مسیرِ بعد از تصمیم هم آمادهتان کند!
این یعنی در نتیجه این جلسات شما با چشمانی بازتر میتوانید تصمیم بگیرید که آیا میتوانم وارد این رابطه شوم یا نه؟ در نهایت هم چه تصمیمتان جدایی باشد و چه جدی کردن رابطه، میتوانید در ادامه جلسات مشاوره پیش از ازدواج آموزشهایی بیینید که در هر کدام از این مسیرها، مسیرتان را هموارتر میکند.
نکته: اگر به دنبال مشاوره پیش از ازدواج آنلاین هستید، متخصصان مجموعه پل از صلاحیت و تخصص بالایی برخورداند.
هدف از گذراندن این جلسات، این موارد است:
- شناخت عوامل آسیبزای ارتباط که میتواند ازدواج را به سمت طلاق و شکست ببرد،
- بررسی میزان تفاهم دو نفر بهشکل کاملاً منطقی و به دور از احساسات،
- بررسی زوج از لحاظ وجود یا عدم وجود مسائل در سلامت روان (اختلالات) و رفتار،
- شناخت مناطق خطرناک و ناسازگاریهای احتمالی بین زوج،
- و در نهایت یادگیری مهارتهای مورد نیاز برای ساخت یک ارتباط موفق.
مشاوره پیش از ازدواج شامل چه بخشهایی است؟!
به طور کلی جلسات مشاوره پیش از ازدواج، به 2 بخش تقسیم میشوند:
مرحله اول، که بین 5 تا 10 جلسه و گاها بیشتر زمان میبرد، به عنوان جلسات سنجش شناخته میشوند. در این جلسات هدف روانشناس این است که متوجه شود شما دو نفر، چقدر با هم سازگاری و تفاهم داریم. در همین جلسات است که ویژگیهای شما دو نفر بررسی شده و متخصص متوجه میشود که نقاط خطر رابطه شما کجاست؟ مثلا اینکه شما دو نفر از لحاظ مذهبی با هم سازگاری ندارید، یا اختلاف سن زیادتان ممکن است باعث شود در بعضی موارد با هم به مشکل بخورید و… . در آخرِ این بخش از جلسات، مشاور به شما توضیح میدهد که ریسک رابطه شما چقدر بالا یا پایین بوده و در کدام قسمتها اختلاف و ناسازگاری دارید. در ادامه به طور دقیق متوجه میشویم که در این جلسات چه چیزهایی مورد بررسی قرار میگیرد.
مرحله دوم جلسات هم با اسم آموزش شناخته میشود. در این جلسات، روانشناس یکسری مهارتهای بسیار مهم را به شما آموزش میدهد. مثلا اگر قرار به این باشد که رابطهتان را جدی کرده و ازدواج کنید، مفاهیمی مثل حل تعارض را در این جلسات یاد میگیرید تا بتوانید یک رابطه موفقتر بسازید. در ادامه مقاله در مورد موضوعات مورد آموزش این جلسات هم بیشتر میخوانیم.
در جلسات مشاوره ازدواج، به چه چیزهایی توجه میشود؟
خب، بیایید به سراغ بخش اول این جلسات برویم و ببینیم که مشاور با توجه به چه موضوعاتی تشخیص میدهد که شما چقدر با هم سازگاری دارید؟ در ادامه یکییکی مسائل را مورد بررسی قرار میدهیم.
1_ سلامت روان
به طور کلی در روانشناسی توصیه اکیدی به این موضوع میشود که هیچ رابطهای نباید در عین وجود مشکلات سلامت روان، شکل بگیرد. به زبان سادهتر، اگر یکی از طرفین رابطه یا هر دوی آنها دچار یک مشکل سلامت روان مثل اختلال افسردگی، اختلال دو قطبی، وسواس و… باشند، احتمال شکست این رابطه به شدت بالا میرود. بنابراین مشاور به این موضوع توجه میکند که آیا زوج دارای سلامت روان هستند یا نه؟
2_ شخصیتشناسی
شخصیت و سازگاری شخصیتها از دیگر موضوعاتی است که در جلسات مشاوره پیش از ازدواج مورد توجه قرار میگیرد. با توجه به اینکه عدم سازگاری شخصیتها ممکن است مشکلساز شود، روانشناس آن توجه میکند. (لطفا توضیح داده شود.)
3_ سبک دلبستگی
نظریه بسیار اثربخش و بزرگی در دنیای روانشناسی وارد شده و به این موضوع اشاره میکند که هر انسانی با توجه به رابطهای که با مراقبانش در کودکی داشته، یکی از چند سبک دلبستگی را دارد. در واقع رابطهای که کودکان در این دوران با والدین یا مراقبان خودشان دارند، روی رشد اجتماعی، عاطفی و فکری آنها تاثیر زیادی خواهد داشت! مثلا افرادی که دارای سبک دلبستگی ایمن، بهترین نوع سبک دلبستگی هستند، خودآگاهی، عزت نفس و سلامت روانی بیشتری نسبت به دیگر افراد دارند!
حال تحقیقات جدید نشان دادهاند که این سبک دلبستگی واقعا میتواند روی آینده یک رابطه تاثیر زیادی بگذارد. به همین دلیل روانشناس به این موضوع توجه کرده و به مرور و با کمک سوالات تستی و طی جلسات، متوجه میشود که هر کدام چه سبک دلبستگی خاصی دارند؟
4_ مدیریت هیجانات
مدیریت هیجانات یک مهارت بسیار تاثیرگذار در زندگی و روابط هر انسانی است. افرادی که مهارت پایینی در این زمینه دارند، همانهایی هستند که در زمان برخورد با یک موضوع احساسی، مثلا چیزی که باعث خشمشان شده یا چیزی که آنها را ناراحت کرده، نمیتوانند احساسات را کنترل کرده و واکنشهای بدی نشان میدهند. مشکل اینجاست که این ویژگی رفتاری به خوبی میتواند باعث آسیب خوردن یک رابطه شود. همینطور ممکن است این رفتار روی تصمیمهای عادی فرد طی زندگی، حتی تصمیمهای مالی او هم تاثیر بگذارد. بنابراین وجودش اهمیت زیادی دارد.
5_ اولویتها
موضوع بعدی که در مشاوره پیش از ازدواج به آن توجه میشود، موضوع اولویتهاست. ببینید، هر کسی در زندگی خودش یکسری اولویتها دارد. مثلا اولویت اول یک نفر شغلش و اولویت اول یک نفر دیگر، خانوادهاش است. زمانی که صحبت از اولویتهاست، در واقع موضوع در مورد فدا کردن است! این یعنی وقتی اولویت اول آقا شغلش باشد، حاضر نیست برای اینکه یک شب در زمان حالِ بد همسرش کنار او باشد، مثلا درب مغازهاش را ببندد. یا مثلا وقتی اولویت اول یک آقا پدر و مادرش باشند و اولویت دومش همسر خودش، احتمالا حاضر است برای فراهم کردن آسایش والدین خودش، از زندگی دو نفره خودش کم بگذارد. بنابراین در جلسات مشاوره پیش از ازدواج روانشناس به این موضوع توجه میکند که هر کدام از دو نفر این رابطه، چه اولویتهایی در زندگیشان دارند؟ قطعا وقتی خانم اولویت اولش خانوادهاش باشند و آقا به زندگی خودش و همسرش به عنوان اولویت اول نگاه کند، قرار است در این رابطه تعارضات زیادی به وجود بیاید.
6_ استانداردها و خواستهها
خب به یکی دیگر از موضوعات مهمی رسیدیم که میتواند در آینده مشکلساز شود. هر انسانی در مورد آینده خودش، یک سری خواستهها و استانداردها دارد و اصولا در مورد ازدواج، افراد نسبت به خواستههای خودشان واضحتر فکر میکنند. مثلا ممکن است خانم به این موضوع فکر کرده باشد که باید بعد از ازدواج، در یک خانه 100 متری دربستی در بخشی از شهر که خلوت و بدون سر و صداست زندگی کند، اینکه هر ماه حداقل 1 مسافرت چند روزه به خارج از شهر بروند، اینکه ماهانه چند میلیون تومان از آقا پول بگیرد و… . حالا شرایطی را تصور کنید که این خانم بخواهد با آقایی ازدواج کند که ازدواج را در یک زندگی ساده با خانهای 50 متری و وسط شهر شلوغ ببیند و همینطور علاقه زیادی هم به صرف هزینه برای مسافرت و… نداشته باشد. با توجه به این موضوع، به نظرتان این رابطه چقدر میتواند بدون تعارض بر سر چنین مسائلی جلو برود؟ پس سازگاری و تفاهم در استانداردها و خواستهها هم اهمیت زیادی داشته و روانشناس باید به آنها توجه کند.
7_ باورها در رابطه با ازدواج
ما آدمها هر کدام درباره ازدواج یکسری باورهای خاص داریم. مثلا شاید شما تصور کنید که یک ازدواج موفق، آن رابطهای است که هیچ موقع تعارضی نداشته باشد. یا اینکه تصور کنید ازدواج موفق آن رابطهای است که از ابتدا در آن عشق وجود داشته باشد! در واقع لیستی از این باورهای غلط وجود دارد که هر کدامشان میتوانند برای شما انتظارات اشتباهی به وجود آورده و باعث شوند که نسبت به رابطهتان سرد شده یا حداقل در آن به تعارض بخورید. بنابراین روانشناس طی جلسات زمانی را برای این باورهای غلط گذاشته، وجودشان را در هر دو نفر بررسی کرده و در نهایت تلاش میکند این باورها را به باورهای درست و صحیح تغییر بدهد.
8_ ارزشها
یکی دیگر از چیزهایی که در بخش سنجش جلسات مشاوره پیش از ازدواج به آن توجه میشود، مبحث ارزشهاست. اینکه هر دو نفر چه ارزشهایی دارند و چقدر در این ارزشها با هم سازگارند؟ اجازه بدهید دوباره با مثال جلو برویم. مثلا تصور کنید که وفاداری، احترام به طبیعت و زمان گذراندن در آن، احساس امنیت، احترام به خود و سادگی، مهمترین ارزشهای یک خانم است. حالا اگر در مقابل فرد مورد نظر او، چنین ارزشهایی نداشته و اصلا برای این ارزشها اهمیت خاصی هم قائل نشود، در آینده قرار نیست به آنها احترام بگذارد. یعنی احتمالا نمیخواهد زمان زیادی را در طبیعت بگذراند، برایش مهم نیست اگر به محیط زیست آسیب بزند و… . در این شرایط قطعا قرار است این زوج بر سر هر کدام از این موارد با هم به مشکل خورده و تعارضات شدیدی پیدا کنند. پس تفاهم در ارزشها اهمیت زیادی دارد.
9_ جذابیت ظاهری
شاید خیلیها به شما بگویند که در ازدواج نباید به ظاهر طرف مقابل توجه کنید. اما در روانشناسی باور بر این است که هر دو نفر باید برای هم از لحاظ ظاهری، جذاب باشند! در واقع شاید یکی از طرفین یا هر دو نفر به طور کلی به ظاهر طرف مقابلشان اهمیت ندهند و این موضوع مشکلی ندارد. اما اگر برای یک نفر ظاهر مهم است، حتما باید به آن توجه کرده و روانشناس هم باید مطمئن شود که فرد مورد نظر او، به ایدهآلهایش از لحاظ ظاهری نزدیک است. به همین دلیل در جلسات مشاوره، روانشناس چندین سوال در مورد این موضوع از شما میپرسد. مثلا اینکه چه نمرهای به طرف مقابل در این معیارها میدهید:
- قد و هیکل
- قیافه و چهره
- بوی بدن
- رنگ پوست
- نحوه راه رفتن
- نحوه غذا خوردن
- جذابیت کلی
اگر روانشناس متوجه شود که یکی از افراد این رابطه برای دیگری جذابیت ظاهری کافی را ندارد، نمره نهایی کمی کاهش پیدا میکند.
10_ نیازها
در هرم نیازهای مازلو، همه انسانها چند نیاز اساسی و به یک اندازه دارند. اما در نظریه انتخاب، هر انسانی 5 نیاز اصلی را به اندازه متفاوت از دیگران دارد! این یعنی ممکن است نیاز یک نفر به آزادی، بیشتر از نیازش به تعلق خاطر و عشق باشد. حالا اگر این انسان با فردی رابطه برقرار کند که نیازش به تعلق خاطر و عشق بسیار زیاد است، قطعا قرار است با هم به مشکل بخورند. چراکه نفر اول در این رابطه نیاز به گذراندن زمان تنهایی و حتی تفریحهای مجردی بیشتری دارد، در حالی که نفر دیگر علاقه دارد دائم در کنار همسرش باشد و شاید نتواند برای مدتی دور بودن از او را تحمل کند. پس مورد دیگری که روانشناس در مورد آن حساسیت نشان میدهد همین ظرف نیازها و اندازه آنها در هر فرد است.
11_ نیاز جنسی!
چه در ایران و چه در دیگر کشورها، بسیاری از جداییها و طلاقها به خاطر مسائل جنسی است که رخ میدهد. به همین دلیل در جلسات مشاوره پیش از ازدواج روانشناس این موضوع را بررسی میکند که آیا نیاز جنسی این دو نفر با هم سازگاری دارد یا نه؟ مثلا اگر آقا انسانی گرم مزاج باشد و خانم سرد مزاج، قطعا قرار است بر سر اینکه در هر هفته چند بار رابطه جنسی داشته باشند، به مشکل بخورند و در بسیاری از مواقع مشکلاتی که ریشهشان مسائل جنسی است، میتواند رابطه را به جاهای باریکی بکشاند.
12_ مرزها
هر رابطهای، چه رابطه زن و شوهر و چه رابطه دوستانه، باید دارای یکسری حد و مرزهای سالم باشد، در غیر اینصورت احتمال به تعارض خوردن در رابطه بالا میرود. مثلا ممکن است یکی از طرفین به عنوان یکی از حد و مرزها، اینطور انتظار داشته باشد که همسرش حق ندارد بدون اجازه او، به سراغ تلفن همراهش برود. البته اینکه این یک مرز سالم هست یا نه، بحث این مقاله نیست. اما در هر حال موضوع اینجاست که زن و مرد باید حد و مرزهایی را مشخص کرده و البته بر سر آنها به توافق برسند. این یعنی اگر آقا علاقه نداشته باشد که همسرش به سراغ تلفن همراهش برود، خودش هم به سراغ تلفن همراه همسرش نرفته و البته خانم هم با این موضوع موافقت کند، اینجا یک تفاهم و سازگاری بر سر یک حد و مرز ایجاد شده است. در ادامه، باید در مورد دیگر حد و مرزها هم صحبت و توافق شود.
13_ کیفیت رابطه
یکی دیگر از پیشبینیکنندههای موفقیت یا شکست رابطه، این است که در حال حاضر رابطه چقدر کیفیت دارد و هر دو نفر چقدر از بودن در کنار هم، احساس رضایت دارند؟ برای رسیدن به جواب این سوال روانشناس چند سوال و تست در اختیار شما میگذارد.
14_ اختلاف سنی
اختلاف سنی میتواند گاها برای رابطه مشکلساز شود، مخصوصا وقتی که اختلاف سنی بیشتر از 5 یا 6 سال باشد، کمی ریسک رابطه بالا میرود. البته داشتن اختلاف سنی معکوس، یعنی بزرگتر بودن خانم از آقا تا همان حدود 5 و 6 سال مشکل خاصی ندارد.
15_ اختلاف مذهبی
خیلی نیاز به توضیح ندارد، در هر ازدواجی اختلاف مذهبی میتواند مشکلساز شود. بنابراین هر چه اختلاف مرد و زن در این زمینه بیشتر باشد، احتمال اینکه در آینده به تعارض بخورند، مخصوصا در زمان فرزندپروری، بیشتر خواهد بود.
16_ اختلاف خانوادگی
شاید خودتان از آندسته افرادی باشید که وقتی صحبت از اختلاف خانوادگی میشود، میگویید من با خانوادهام تفاوت زیادی دارم و سعی کردهام بسیاری از نقصهای آنها را در خودم از بین ببرم و… . اما خب در روانشناسی باور بر این است که در نهایت هر فرد، نمایندهای از خانواده خودش خواهد بود! بنابراین در جلسات مشاوره قبل از ازدواج روانشناس سوالاتی میکند تا مطمئن شود خانواده شما با هم تفاوت زیادی ندارند.
روانشناس چطور به جواب سوالات بالا میرسد؟
شاید بپرسید روانشناس چطور میخواهد اینقدر عمیق در مورد ما دو نفر اطلاعات به دست آورده و بر اساس آن تصمیم بگیرد که ما چقدر با هم تفاهم و سازگاری داریم؟ برای رسیدن به جواب سوالات و موضوعات بالا، روانشناس 2 راهکار را در پیش میگیرد:
- یکی گفتگو کردن است. در واقع طی جلسات یکسری گفتگوها و سوالات مطرح میشود که به مشاور برای شناخت شما کمک میکند.
- دوم تستهای روانشناسی است! در این جلسات شما هر کدام باید به بیشتر از چند 100 سوال تستی پاسخ بدهید و جواب این سوالها در شناختتان به مشاور کمک خواهد کرد.
نکته مهمی که وجود دارد، این است که هر کدام از شما باید به طور جداگانه به سوالات پاسخ بدهید و اجازه ندارید جوابها را در اختیار هم بگذارید.
نتیجه جلسات چیست؟!
وقتی که تمامی جلسات سنجش برگزار شد و روانشناس جواب تستهایتان را تحلیل کرد، به شما یک نمره نهایی داده میشود که نشاندهنده میزان سازگاری شماست. به زبان دیگر این نمره به شما میگوید که چقدر ازدواج شما ریسک شکست دارد. البته در آخر این شما هستید که تصمیم میگیرید آیا باید این ازدواج سر بگیرد یا نه.
در جلسات مشاوره قبل از ازدواج، چه چیزی آموزش داده میشود؟!
خب، همانطور که بالاتر هم گفته شد، جلسات مشاوره پیش از ازدواج 2 بخش مهم دارد، در بخش اول که سنجش نام دارد، مشاور به بررسی میزان سازگاری و تفاهم شما در مسائل مختلف میپردازد. بالاتر فهمیدیم که دقیقا جزئیات این جلسهها چیست. در ادامه و در بخش دوم، مشاور مسائلی را به شما آموزش میدهد که برای ادامه زندگی راهنمایتان خواهند بود. در ادامه به سرفصلهایی اشاره خواهیم کرد که طی این جلسات و بعد از اینکه تصمیم به ادامه دادن رابطه گرفتید، به شما آموزش داده میشود:
- چرایی و چگونگی رفتار: به شما دلیل هر رفتاری در انسان را نشان داده و باعث افزایش همدلی، همینطور خودآگاهی میشود.
- کنترل گری، باورها و رفتارهای مرتبط به آن: به شکل دقیق کنترلگری و چیستی آن به شما آموزش داده میشود تا مبادا درگیرش شوید.
- ساخت رابطه کیفی: به شما آموزش داده میشود که چطور یک رابطه باکیفیت را بسازید و اجازه ندهید رابطه دچار سردی شود.
- مشارکت: یاد میگیرید که چطور در زندگی مشترک، مشارکت واقعی را پیادهسازی کنید.
- نیازها: در مورد اینکه نیازها ریشه رفتار انسان هستند و اینکه هر انسانی نیازهای متفاوتی دارد، یاد میگیرید.
- دنیای مطلوب: به کمک این مفهوم میتوانید رضایت طرف مقابل نسبت به خودتان را به شدت افزایش بدهید!
- چرا دچار اختلاف میشویم: یاد میگیرید که دلیل اختلاف و عدم تفاهمها چیست؟
- رفتارهای پیونددهنده: رفتارهایی که به افزایش صمیمیت رابطه کمک میکند را یاد میگیرید.
- رفتارهای مخرب: رفتارهایی که به شدت باعث افزایش اختلافات و سرد شدن رابطه میشود را میآموزید.
- تکنیکهای مذاکره: یاد میگیرید چطور برای رسیدن به خواستهتان یک مذاکره دوستانه داشته باشید.
- حل تعارض: متوجه خواهید شد که واکنش درست در زمان برخورد به تعارضات، چه چیزی خواهد بود؟
- تنوع و نشاط بخشی به رابطه: میآموزید چطور اجازه ندهیم که رابطه بعد از گذشت زمان دچار یکنواختی و سردی شود؟
- و…
آیا میتوان در مشاوره قبل از ازدواج دروغ گفت؟
بله، میتوان! در واقع هم شما و هم شریک شما میتوانید در جلسات به سوالات جواب اشتباه بدهید. اما 2 نکته وجود دارد:
اول از همه با توجه به زیاد بودن سوالات، احتمال اینکه روانشناس متوجه تناقض و دروغ در صحبتهایتان شود، بالا میرود. در درجه دوهم اینکه در هر حال باید بدانید جلسات مشاوره مثل جلسات دندانپزشکی است! در دندانپزشکی حتی اگر شما بتوانید پزشک را فریب داده و دندان اشتباهی را به او نشان بدهید، در نهایت او دندان را میکشد و این شمایید که آسیب میبینید، نه پزشک! به همین ترتیب دروغ گفتن در این جلسات هم دقیقا به خود شما و آیندهتان آسیب میزند نه روانشناس یا دیگر افراد!
برای مشاوره پیش از ازدواج به کجا مراجعه کنیم؟
همموسس مجموعه روانشناسی پُل، دکتر علی صاحبی هستند. ایشان مترجم کتاب تئوری انتخاب و نویسنده بیشتر از 10 عنوان کتاب در زمینه روانشناسی بوده و به عنوان یکی از روانشناسان معروف کشور شناخته میشوند. با توجه به اینکه خود دکتر مدت زیادی است خدمات روانشناسی ارائه نمیکنند، روانشناسانی که در این مجموعه فعالیت میکنند، همگی زیر نظر خودشان آموزش دیدهاند. بنابراین میتوانید برای دریافت خدمات مشاوره پیش از ازدواج با خیال راحت به این مجموعه مراجعه کنید.
کلام آخر
خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله به سراغ روانشناسان مجموعه روانشناسی پُل رفتیم و سعی کردیم به کمک توضیحاتی که این عزیزان در اختیار ما قرار میدهند، به شما توضیح بدهیم که جلسه مشاوره پیش از ازدواج چیست، طی این جلسه چه اتفاقی رخ میدهد، روانشناس چه موضوعاتی را بررسی میکند و در نهایت نتیجه گذراندن این جلسهها چیست. در آخر اگر سوال و نظری دارید در بخش نظرات آن را مطرح کنید.
منابع: