عشق واقعی از نظر روانشناسی ، فارغ از خرافات!
وقتی صحبت از عشق واقعی می شود داستان ها و اشعاری که خوانده‌ایم به ذهنمان می‌رسد. با این حال همه ما در زندگی خود دنبال عشق واقعی هستیم و از خود می‌پرسیم آیا عشق واقعی واقعا وجود دارد؟ چطور باید آن را پیدا کنیم؟ در این مقاله عشق واقعی از نظر روانشناسی را معرفی می‌کنیم و راهکارهای برای رسیدن به آن ارائه خواهیم کرد.
عشق واقعی چیست؟
قبل از اینکه وارد توضیحات شویم باید بررسی کنیم اصلا عشق واقعی چیست و از دید روانشناسی به چه رابطه و حسی می‌توانیم بگوییم عشق واقعی. عشق واقعی به احساس نسبت به ارتباط نزدیک و صمیمی گفته می‌شود که بین دو نفر ایجاد شده و آنها زندگی خود را شریک می‌شوند.
شریک شدن زندگی با فرد دیگر و یکی شدن با نیمه گمشده در ذهن برخی افراد به معنای تسلیم کردن خواسته‌ها و نیازها و ایثار و فداکاری برای طرف مقابل است. در عشق واقعی کسی قربانی نمی‌شود؛ برعکس هر دو طرف در کنار یکدیگر رشد می‌کنند. این رشد در ابعاد مختلف زندگی رخ می‌دهد و محدود به جوانب خاصی نیست.
عشق واقعی بدون منطق است؟
تصویری که از عشق واقعی و عمیق در داستان‌ها نشان داده می‌شود شامل احساسات قوی و شدیدی است تا جایی که به نظر می‌رسد هیچ منطقی در آن وجود ندارد. این دیدگاه باعث می‌شود تا افراد در روابط ناسالم و اشتباه با فداکاری و ازخودگذشتگی بیش از حد آسیب‌هایی به خود و طرف مقابل بزنند.
بیشتر بخوانید: نشانه های عشق واقعی
در دنیای واقعی، عشق واقعی به معنای عدم وجود منطق نیست. گاهی عشق نیاز به صبوری و ازخودگذشتگی دارد اما تحت هیچ شرایطی فاقد منطق نیست. در عشق واقعی، به طرف مقابل اعتماد کامل داریم و گاهی نیاز به ازخودگذشتگی وجود اما چون این مسئله دوطرفه است، چیز زیادی را از دست نمی‌دهیم.
نشانه‌های عشق واقعی
بر اساس گفته منابعی چون وب سایت مشاوره آنلاین روانشناسی https://poltalk.me ممکن است در طول زندگی چندین و چندین بار صحبت از عشق واقعی را در رابطه خود یا اطرافیانت بشنوید. معمولا وقتی افراد صحبت از عشق واقعی می‌کنند، تمرکز بر صمیمیت و آتشین بودن رابطه دارند. وجود هیجانات در این روابط باعث می‌شود تا خیلی خاص و جذاب به نظر برسد اما طولانی مدت نیستند.
در ادامه نشانه‌هایی را بررسی می‌کنیم تا علاوه بر تشخیص عشق واقعی بتوانیم آن را از شیفتگی و شیدایی تفکیک دهیم. نکته مهم این است که این نشانه‌ها در اولین برخورد ایجاد نمی‌شوند؛ بلکه گاهی با تلاش طرفین به وجود می‌آیند. بنابراین اگر این نشانه‌ها را در رابطه خود نمی‌بینید، با دنبال کردن راهکارها شاید بتوانید آن را به رابطه اضافه کنید.
1- احترام متقابل
احترام پایه اصلی همه روابط است. همه افراد نیاز درونی به احترام دارند و رابطه عاطفی و عاشقانه باید این نیاز را تامین کند. احترام متقابل در رابطه یعنی افراد برای یکدیگر ارزش قائل باشند. این ارزش وقتی لمس می‌شود که افراد در موارد مختلف توافق نظر ندارند. با وجود احترام متقابل افراد توانایی پذیرش نظرهای مختلف یکدیگر را پیدا می‌کنند.
2- صمیمیت
صمیمیت جزو ارکان اصلی یک رابطه عاطفی است. صمیمیت به عنوان یکی از سه جنبه اصلی یک رابطه عاشقانه موردتوجه است. صمیمیت در رابطه باعث می‌شود تا افراد قادر به پشت سر گذاشتن چالش‌های مختلف با کمک یکدیگر باشند و توانایی تحمل شرایط مختلف را داشته باشند.
صمیمیت و نزدیکی زوجین از طرف دیگر باعث می‌شود تا آزادی در بیان نظرات و افکار خود داشته باشند و بتوانند درباره مسائل مختلف صحبت کنند.
3- اعتماد و صداقت
اعتماد و صداقت جزو موارد مهمی است که روابط را ماندگار و بادوام می‌کند. نکته مهم در این باره این است که اعتماد و صداقت فقط در کنار یکدیگر می‌توانند وجود داشته باشند. اعتماد باعث می‌شود تا صداقت داشته باشیم و صداقت باعث می‌شود تا اعتماد تقویت شود.
اعتماد در رابطه یعنی باور داشته باشیم که طرف مقابل همیشه بهترین انتخاب و بیشترین تلاش خود را در فعالیت‌های مختلف می‌کند. صداقت یعنی طرف مقابل درباره همه مسائلی که به وی مربوط است و بر رابطه یا وی تاثیر می‌گذارد اطلاع داشته باشد.
4- همدلی
به زبان ساده همدلی یعنی طرفین قادر به درک و فهمیدن یکدیگر باشند. این درک و فهم در جنبه تجربیات، احساسات و باورها پررنگ‌تر است و از قضاوت و سوتفاهم‌ها جلوگیری می‌کند. همدلی نیازمند تلاش هر دو طرف است و اصولا نمی‌تواند یکطرفه دوام داشته باشد.
5- حمایت
همه انسان‌ها نیاز به حامی دارند. برخی از افراد سرسخت‌تر هستند و برخی نیاز به حمایت بیشتری دارند اما به طور کلی لحظات و تجربیاتی در زندگی وجود دارند که پشت سر گذاشتن آنها به تنهایی بسیار دشوار و آسیب زننده است.
همسر یا معشوقه به عنوان نزدیک‌ترین فرد به آدم باید بزرگترین حامی و حمایت کننده باشد. حمایت‌گری از دید افراد ممکن است معانی و اشکال مختلفی داشته باشد و علاوه بر صحبت کردن درباره آن باید نیازهای یکدیگر را نیز موردتوجه قرار دهیم.
6- تعهد
تعهد یکی دیگر از سه جنبه اصلی شکل‌گیری روابط عاشقانه است. تعهد به معنای خیانت نکردن و همراهی همسر یک ارزش اخلاقی است اما تعهدی که اینجا از آن صحبت می‌کنیم، مفهوم گسترده‌تر و مهم‌تری است. تعهد درونی یک ویژگی شخصیتی است و با نوع نگاه و باورهای فرد به روابط شکل می‌گیرد.
تعهد درونی در رابطه یعنی در قبال وظایف مسئولیت پذیر باشید و بیشترین تلاش را برای آنها انجام دهید. برای مثال فرار کردن از بحث‌ها یک نشانه کمبود تعهد درونی است. عوامل مختلف در طول رابطه ممکن است حوصله و انرژی ما را تحت تاثیر قرار دهد اما تعهد درونی به عنوان یک ویژگی شخصیتی نسبتا ثابت است.
7- رشد
همانطور که گفته شد یکی از خروجی‌های عشق واقعی رشد طرفین در جوانب مختلف زندگی است. عشق واقعی در یک رابطه، محدودیت یا مشکلی برای طرفین ایجاد نمی‌کند و افراد همیشه در حال رشد هستند. در عشق واقعی طرفین رابطه شخصیت، برنامه و اهداف خود را دارند که حتی اگر با پارتنرشان هم‌مسیر نباشد خلالی در رشد خود یا پارتنر ایجاد نمی‌کند.
رشد طرفین از مواردی است که عشق واقعی را از شیفتگی و وابستگی تفکیک می‌کند. در رابطه رومانتیکی که بر اساس نیازهای مختلف به وجود آمده است، افراد برای ادامه دادن زندگی خود به طرف مقابل وابسته هستند بنابراین به اشکال مختلف به حضور یا نظر وی نیاز دارند و فضایی برای رشد وجود ندارد.
از طرف مقابل در عشق واقعی، با وجود صمیمیت و امیالی که طرفین نسبت به یکدیگر دارند، وابستگی یا نیازمندی بیمارگونه‌ای وجود ندارد که آنها را محدود کند. بنابراین فرد میل به رشد کردن دارد و این میل به مرور زمان منجر به برنامه ریزی و با حمایت پارتنر منجر به رشد می‌شود.
8- پذیرش
پذیرش در رابطه از مفاهیم دیگری است که افراد را گیج می‌کند! برخی پذیرش در رابطه را تا جایی ادامه می‌دهند که طرف مقابل خواسته یا ناخواسته باعث آزار و اذیت آنها می‌شود اما تلاش می‌کنند تا وی را بپذیرند!
پذیرش در رابطه یعنی طرف مقابل را با تمام نقاط مثبت و منفی‌اش بپذیریم و میلی به تغییر او نداشته باشیم. اما به این معنا نیست که باید آنها را تحمل کنیم. وقتی موارد مقابل را تحمل می‌کنیم تحت فشار روانی قرار می‌گیریم در حالی که با پذیرش آنها، صرفا برایمان اهمیتی ندارند و اصطلاحا به چشممان نمی‌آیند.
مهارت عشق ورزی
حال که می‌دانیم عشق واقعی چه ویژگی‌هایی دارد و چه کمکی به ما می‌کند باید بررسی کنیم که چه افرادی توانایی پیدا کردن عشق واقعی را دارند. در یک رابطه سالم، طرفین رابطه استقلال و هدف خاصی در زندگی دارند و در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. در حالی که اصطلاح ادبی فارسی نیمه گمشده و ذهنیت بسیاری از افراد این است که افراد در رابطه کامل خواهند شد.
عشق ورزی یک مهارت است و نیازمندی‌هایی دارد. در این بخش موارد موردنیاز برای کسب مهارت عشق ورزی را بررسی می‌کنیم.
- محبت: افراد بر اساس تجربیات شخصی خود ظرفیت و میزان توانایی مختلفی در بروز و کسب محبت دارند. عدم وجود ظرفیت مناسب محبت باعث می‌شود تا ابراز یا دریافت آن برای فرد چیزی شبیه به سواستفاده یا غیرواقعی باشد.
- پذیرش: پذیرش عشق یعنی قادر باشیم تا احساسات طرف مقابل درباره خود را درک کنیم. اینکه بدانیم چه مواردی در ما قابل دوست داشته شدن است و چرا طرف مقابل به ما جذب شده است.
- اعتبار: اعتبار و ارزش نقش پررنگی در روابط بین فردی دارد. اعتبار ما در رابطه یعنی چقدر پای حرف‌های خود هستیم و صداقت داریم. اعتبار باعث می‌شود تا تعهد درونی در رابطه رشد کند.
- خودگردانی: خودگردانی یا اتونومی مفهومی در رشد شخصی است که به میزان وابستگی فرد به افراد و اشیای زندگی خود اشاره دارد. همه نیاز به حمایت دارند اما اگر گاهی این حمایت را دریافت نکنیم چه اتفاقی می‌افتد؟ خودگردانی یعنی قادر باشیم برای رضایت خود تلاش کنیم.
- امنیت: تجربیات ما تا میزان زیادی احساس امنیت درونی ما را شکل می‌دهند. به همین دلیل است که گاهی افراد با تجربیات منفی گذشته حتی در روابط سالم و امن احساس امنیت نمی‌کنند.
- همدلی: همدلی نیز مهارتی است که فرد باید آن را کسب کند. همدلی یعنی بتوانیم افراد دیگر را درک کنیم و در شرایط مختلف به آنها حق داده و از آنها حمایت کنیم.
عشق واقعی را چطور پیدا کنیم؟
تا اینجا خواندیم که عشق واقعی چه ویژگی‌هایی دارد و چه مهارت‌هایی برای کسب آن ضروری است اما چطور باید آن را پیدا کنیم؟ باور صحیح برای دستیابی به عشق واقعی این است که باید آن را ساخت و مانند هدیه‌ای از آسمان به ما داده نخواهد شد.
از دید روانشناسی، روی کاغذ همه روابط توانایی تبدیل شدن به بهترین رابطه را دارند و بهترین رابطه امکان تبدیل شدن به بدترین را دارد! دلیل آن این است که رابطه نیاز به توجه و تلاش طرفین دارد. به این دلیل می‌گوییم روی کاغذ چون گاهی میزان تلاش برای ساختن یک رابطه سالم بسیار زیاد و دشوار است و افراد ترجیح می‌دهند رابطه دیگری را شروع کنند.
برای اینکه درگیر این تلاش بیش از حد نشوید، اول از همه باید فردی را پیدا کنید که علاوه بر علاقه و کشش اولیه، مهارت‌های لازم برای عشق ورزی را دارد. رابرت استرنبرگ سه وجه عشق واقعی را اینگونه معرفی می‌کند:
- صمیمت: نزدیکی و ارتباط عمیق طرفین
- تعهد: مسئولیت پذیری و تلاش برای رابطه
- جذابیت: کشش نسبت به زیبایی ظاهری و امیال جنسی
استرنبرگ توضیح می‌دهد رابطه‌ای که هر سه جنبه را داشته باشد، یک عشق آرمانی و یک رابطه کامل است. با این حال بر اساس مطالعات خود در طول 50 سال توضیح می‌دهد که وجود این سه به معنای همیشگی و بادوام بودن رابطه نیست.
زوجین باید در طول زمان و با مواجهه با چالش‌های و مشکلات مخلتف برای رفع آنها تلاش کنند تا این رابطه آرمانی همیشه کامل و عاشقانه باقی بماند. در ادامه راهکارهایی را بررسی می‌کنیم که با کمک آنها می‌توانید رابطه را زنده و سرپا نگه دارید.
1- ارتباط صحیح و کافی
ارتباطات یکی از مهم‌ترین جوانب روابط است. برقراری ارتباط به سادگی صحبت کردن و تعریف کردن اتفاقات مختلف نیست. مهارت‌های ارتباطی سطوح و اشکال مختلفی دارند که به ما کمک می‌کنند در شرایط مختلف و برای دلایل مختلف، با روش‌های صحیح و کاربردی بتوانیم افکار و احساسات خود را منتقل کنیم.
در روابط طولانی زوجین به مرور زمان توانایی پیش‌بینی کردن و خواندن ذهن یکدیگر را پیدا می‌کنند! این مهارت به نزدیکی و صمیمیت آنها کمک می‌کند اما در بحث و گفتگوهای پیچیده می‌تواند سوتفاهم و مشکلات زیادی ایجاد کند.
2- تجربیات و فعالیت‌های مشترک و جدید
تجربیات و فعالیت‌های جذاب معمولا مخصوص به اوایل ازدواج و دوران دوستی هستند. درگیری‌های زندگی مشترک و چالش‌های زندگی می‌تواند فرصت تجربیات جدید را از زوجین بگیرد اما استمرار آنها در رابطه اهمیت زیادی دارد.
تجربیات جدید علاوه بر شکل دادن به خاطرات جذاب و شاد جدید به ما کمک می‌کنند تا با قرار گرفتن در شرایط جدید احساسات و افکار جدیدی نسبت به خود، رابطه و پارتنر پیدا کنیم. همین مسئله به تنهایی باعث می‌شود تا یکنواختی باعث از بین رفتن هیجان در رابطه نشود.
فعالیت‌هایی مثل فیلم دیدن، جنگل‌گردی و کوهنوردی مثال‌های مناسبی هستند که با ایجاد چالش‌های مختلف و ساختن خاطرات جدید کمک زیادی به رابطه می‌کنند.
3- رشد شخصی و انعطاف پذیری
دستیابی به یک رابطه مفید و رضایت بخش میل به رها کردن همه دنیا و غرق شدن در همسر یا پارتنر را ایجاد می‌کند! کاملا طبیعی است که این افکار و امیال را در ابتدای رابطه داشته باشیم. نکته منفی درباره آن این است که این حس باعث می‌شود تا میلی برای رشد شخصی نداشته باشیم.
رشد در تحصیل، حرفه و حتی برطرف کردن نقص و عیوبی که حس می‌کنید دارید همگی مثال‌هایی از رشد شخصی هستند که نه تنها به رابطه کمک می‌کنند، بلکه با رشد شما باعث ایجاد احساسات مثبتی مثل اعتماد به نفس می‌شود.
علاوه بر این، گاهی به شرایط یا چیزی در زندگی وابسته می‌شویم که جلوی رشد ما را می‌گیرند. انعطاف پذیری یعنی قادر باشیم در شرایط مخلتف و با ابزارهای مختلف به زندگی ادامه دهیم. یکی از چیزهایی که به رشد شخصی کمک می‌کند انعطاف پذیری و رها کردن وابستگی‌ها است.
4- قدردانی
همه ما نیاز داریم تا برای تلاش‌های خود مورد قدردانی قرار بگیریم. گاهی روابط می‌توانند دشوار و چالش برانگیز باشند. قدردانی یکی از مواردی است که فرق تحمل کردن و پذیرش را برای فرد معنا می‌کند. فردی که مشکلات طرف مقابل را صرفا تحمل می‌کند هیچوقت موردقدردانی قرار نمی‌گیرد اما پذیرش آنها باید همراه با قدردانی باشد تا فرد احساس دیده شدن بکند.
قدردانی فقط مختص به ازخودگذشتگی و ایثار نیست و گاهی قدردانی کردن بابت همه تلاش‌های فرد با ایجاد احساس مثبت، انرژی درونی زیادی به فرد می‌دهد و بار فشارهای روانی را کاهش می‌دهد.
5- توجه کافی
ممکن است گهگداری به دلایل مختلف توجه کافی به طرف مقابل نداشته باشیم. یکی از رایج‌ترین اعتراضات افراد متاهل این است که حرف‌ها و اعمال رومانتیک ابتدای رابطه وجود ندارند و فرد توجه کافی دریافت نمی‌کند. شیوه‌های ابراز علاقه در رابطه به مرور زمان تغییر می‌کنند و این کاملا طبیعی است.
موضوعی که اهمیت دارد این است که طرف مقابل همیشه به اندازه کافی توجه دریافت کند و با تغییر این شیوه‌های ابراز علاقه احساس فراموش شدن پیدا نکند. خلاقیت در روش‌های جدید ابراز علاقه یکی از بهترین راه‌های نشان دادن توجه و اهمیت شما برای وی است.
کلام آخر
عشق واقعی چیزی است که همه ما دنبالش هستیم. فارغ از باورهای شخصی عشق واقعی از نظر روانشناسی ویژگی‌های مشخصی دارد. عشق واقعی از نظر روانشناسی هدیه یا چیزی که نیاز به کشف شدن دارد نیست؛ بلکه بر پایه مهارت‌های زوجین و به مرور زمان ساخته می‌شود و تا همیشه نیاز به مراقبت و نگهداری دارد.
منابع:
- https://www.betterhelp.com/advice/love/what-is-true-love-and-how-to-know-when-youve-found-it/
- https://www.healthline.com/health/relationships/when-someone-loves-you#respect
- https://www.marriage.com/advice/love/signs-of-true-love/
