آفرود همواره یکی از پرطرفدارترین رشته‌های ورزشی مربوط به خودروها بوده و هست. به همین دلیل خودروسازان سعی می‌کنند هر ساله امکانات جدید آفرودی به خودروهایشان اضافه کنند یا حداقل اقدام به ارتقا همان سیستم‌های قبلی کنند. در این مقاله از سری مقالات آموزشی مجله پدال سعی داریم به طور خلاصه به معرفی برخی از مهم‌ترین امکانات آفرودی در خودروها بپردازیم. با ما همراه باشید
چرخش تانکی
چرخش تانکی یک ویژگی آفرودی نسبتا جدید در خودروهاست که برای اولین بار توسط کمپانی ریویان استفاده شد. همانطور که از نامش هم مشخص است هنگام فعال بودن این ویژگی خودرو این امکان را دارد که تقریبا با شعاع گردش صفر، به طور درجا ۳۶۰ درجه بچرخد. این ویژگی فقط در خودرهای برقی در دسترس است چون باید هر یک از چرخ‌ها مجهز به یک موتور مستقل باشند تا بتوانند به صورت درجا دور بزنند. البته چرخش تانکی فقط در خودروهای گران قیمت استفاده می‌شود و به هیچ عنوان آپشن ارزانی نیست.
جالب است بدانید در برخی از خودرهای افرودی مانند لکسوس LX570 از سیستمی استفاده شده تا شعاع گردش را در معابر آفرودی کوچک و تنگ کاهش دهد. البته تکنولوژی استفاده شده برای این ویژگی بسیار ابتدایی و ساده است.
همچنین بخوانید: ویژگی جذاب “چرخش تانک” در ریویان R1T
قفل دیفرانسیل (دفلاک)
برخلاف مورد قبلی، قفل دیفرانسیل یکی از قدیمی‌ترین آپشن‌هایی است که در خودروهای آفرودی استفاده می‌شود. قدمت استفاده از قفل دیفرانسیل به دهه‌ها قبل برمی‌گردد. به جرعت می‌توان گفت این سیستم مهم‌ترین و حیاتی‌ترین نیاز یک خودروی آفرودی است. در واقع اگر یک خودروی آفرودی مجهز به این سیستم نباشد عملا تفاوتی با یک خودروی غیر آفرودی ندارد!
اگر بخواهیم به طور کوتاه به بررسی عملکرد این سیستم بپردازیم باید بگوییم در خودروهای عادی که دیفرانسیل معمولی دارند زمانی که یکی از چرخ‌ها از زمین جدا می‌شوند انتقال نیرو به چرخ روی زمین متوقف و تمام نیرو به چرخ روی هوا منتقل می‌شود. در نقطه مقابل خودروهایی که مجهز به سامانه قفل دیفرانسیل هستند عملکرد کاملا متفاوتی دارند! یعنی زمانی که ناهمواری‌های زمین باعث سه چرخ یا دو چرخ شدن خودرو شود انتقال نیرو فقط به چرخ‌های روی زمین صورت می‌پذیرد و به چرخ‌های روی هوا هیچ گشتاوری نمی‌رسد.
همچنین بخوانید: همه چیز درباره دیفرانسیل خودرو و نحوه کار آن
کرال کنترل یا همان کنترل خزش یکی زیباترین و جالب‌ترین امکانات آفرودی خودرهاست. این سیستم در کمپانی‌های مختلف نام‌های متفاوتی دارد. برای مثال فورد این ویژگی را با نام تریل کنترل معرفی می‌کند. اگر بخواهیم خیلی ساده عملکرد این سیستم را توضیح بدهیم باید بگوییم زمانی که از کرال کنترل استفاده می‌کنید مانند این است که کروزکنترلی مخصوص معابر آفرودی فعال کرده‌اید!
زمانی که کرال کنترل وارد مدار می‌شود تمام کنترل خودرو به جز فرمان توسط همین سیستم انجام می‌شود. این سیستم با توجه به میزان لغزندگی، جنس و شیب جاده، خودرو را به بهترین نحو کنترل می‌کند تا در معابر سخت و ناهموار خودرو بتواند با بهترین کشش به راه خود ادامه دهد. البته کرال کنترل معمولی خودرو را با سرعت‌های بسیار پایین (معمولی کمتر از ۸ کیلومتر بر ساعت) می‌راند.
سیستم کنترل سرعت در سرپایینی در خودروهای آفرودی یکی از اجزای و نسبتا مهم و پیچیده در این خودروها است. این سیستم‌ها به طور عمده برای کنترل سرعت و جلوگیری از لغزش در شرایط مختلف مانند مسیرهای کوهستانی، مسیرهای آبیاری شده و مواد لغزنده مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله تکنولوژی‌های استفاده شده در این سیستم‌ها می‌توان به ABS (سیستم ترمز ضد قفل)، Traction Control (کنترل چرخش)، Electronic Stability Control (کنترل پایداری الکترونیکی) و Hill Descent Control (کنترل سرعت در سرپایینی) اشاره کرد.
سیستم کنترل سرعت در سرپایینی (Hill Descent Control) به خودرو کمک می‌کند تا به طور خودکار و کنترل شده در مسیرهای زمینی شیب‌دار و ناهموار، سرعت مناسب حفظ کند. این سیستم با استفاده از سنسورها و فناوری‌های الکترونیکی، فشار بر ترمز را تنظیم می‌کند تا از لغزش جلوگیری کند و خودرو را به طور کنترل شده به پایین ببرد.
دنده کمک یکی دیگر از کاربردی‌ترین امکاناتی است که یک خودروی افرود می‌تواند به آن مجهز باشد. ترانسفر کیس یا همان گیربکس کمکی یک نوع گیربکس کوچک‌تر و ساده‌تر از گیربکس اصلی خودرو است که معمولا کمی جلوتر از گیربکس اصلی خودرو قرار می‌گیرد. زمانی که شما خودرو را بر روی دنده کمک قرار می‌دهید دنده‌ای سنگین‌تر از دنده یک بر مدار انتقال قدرت قرار می‌گیرد. واضح است هنگامی که با دنده سنگین حرکت می‌کنید سرعت خودرو بسیار پایین‌تر و در عوض دور موتور و گشتاور بالاتر می‌رود.
تا یکی دو دهه قبل خودروسازان یک لیور دنده کوچک کنار دسته دنده اصلی قرار می‌دادند تا امکان کنترل دنده سنگین فراهم باشد. اما امروزه چند دکمه کوچک جای آن دسته دنده قدیمی را گرفته.
همچنین بخوانید: بهترین خودروهای آفرود ایران؛ از هایلوکس و لندکروزر تا پاژن و آمیکو
به نظر شما مخاطبان عزیز پدال بهترین ویژگی آفرودی در خودروها چیست؟
منبع : پدال
